Aykut SARITAŞ Bilgi Paylaşım Sitesi !
29 Nisan 1920 tarihinde çıkarılan Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından çıkarılan ikinci kanundur. , 12 Nisan 1991’de yürürlükten kaldırılmıştır. Vatana ihanet suçuna ilişkin bir yasadır.
Bu kanunla birlikte Türkiye’de vatana ihanet suçu ilk kez tanımlanmıştır. Büyük Millet Meclisi (Şimdiki adıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi) tarafından 29 Nisan 1920’de çıkarılan 2 numaralı kanundur.
Hıyanet-i Vataniye Kanunu
1, 2, 3 ve 8. Madde (Günümüz Türkçesiyle)
Madde 1.
Yüce hilafet makamı ve saltanatı ve Ülkeyi yedi yabancı devlet güçlerinden kurtarmak ve saldırıları önlemek amacına yönelik olarak kurulan Büyük millet meclisine karşı düşünce veya uygulamalarıyla veya yazdıkları yazılarla muhalefet ve bozgunculuk edenler vatan haini olarak addedilir.
Madde 2.
Bilfiil vatan hainliği yapanlar asılarak idam edilir. Şahsen olaylara karışanlar ve teşebbüs edenler ceza kanununun kırk beşinci ve kırk altıncı maddesine göre cezalandırılırlar.
Madde 3.
Konuşmalarıyla halkı alenen vatan hainliği suçunu işlemeye tahrik ve teşvik edenler veya bu teşvik ve tahriki yazılarıyla ve çok değişik araçlarla yayanlar geçici kürek cezasına çarptırılırlar.Yapılan bu tahrik ve teşvik sonucunda bozgunculuk olayları çıkarsa teşvik ve tahrik edenler idam olunurlar.
Madde 8.
Bu kanuna uygun olarak mahkemece verilecek olan karar kesin olup Büyük Millet Meclisinin onayını müteakip bölgesinde infaz olunur. Onaylanmadığı durumlarda, meclisin vereceği karara uygun olarak hareket edilir.
Hıyanet-i Vataniye Kanunu, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından çıkarılan ikinci kanundur. Bu kanunun esin kaynağı İttihat ve Terakki hükümetince Birinci Dünya Savaşı sırasında çıkarılan Hıyanet-i Askeriye Kanunu’dur. Kanunun temel amacı, o aşamada henüz otoritesi ve meşrutiyeti tam olarak kabul edilmemiş olan TBMM’ye karşı oluşacak kalkışmaları önlemektir. Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nu daha iyi uygulamak amacıyla 18 Eylül 1920 tarihinde kurulan İstiklal Mahkemeleri, 1923 yılına dek geçen süre içerisinde yaklaşık 1500 kişi hakkında idam kararı vermiştir.
15 Nisan 1923 tarihinde çıkarılan 335 sayılı Kanun’la, Saltanatın İlgasına İlişkin Kanun’a ve TBMM’nin meşruiyetine yayın yoluyla muhalefet etmek suçları da vatana ihanet kapsamına alınmıştır. Hıyanet-i Vataniye Kanunu’na, 25 Şubat 1925 tarihinde eklenen bir madde ile “dini ve mukaddesatı siyasi amaçlara esas ve alet etmek maksadıyla cemiyet kuranlar” da vatan hainliği kapsamına alınmıştır. Böylece söz konusu suçu işleyenler de idamla cezalandırılmıştır.
12 Nisan 1991 tarih ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu düzenlemesiyle birlikte Hıyanet-i Vataniye Kanunu yürürlükten kaldırılmıştır.
Günümüz Türk ceza hukukunda vatana ihanet suçu tanımlanmamıştır. Buna karşın Türk Ceza Kanunu’nun devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak, düşmanla işbirliği yapmak, devlete karşı savaşa tahrik, temel milli yararlara karşı hareket, askeri tesisleri tahrip ve düşman askeri hareketleri yararına anlaşma, düşman devlete maddi ve mali yardım konularını işleyen 302-308. maddeleri, geleneksel olarak vatana ihanet kapsamına giren suçları içermektedir.
