Vajinada Yanma Neden Olur?

Vajinal alanın etrafındaki yanma hissi nispeten yaygın bir şikayettir. Tahriş edici, cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve menopoz dahil olmak üzere birçok farklı vajinal yanma nedeni vardır.

Her bir nedenin kendine özgü semptomları ve tedavi şekilleri vardır. Bu yazıda, vajinada yanma hissinin dokuz olası nedenini ve her biriyle ilişkili diğer semptomları incelemekteyiz. Ayrıca mevcut tedavi seçeneklerine ve olası komplikasyonlara da bakıyoruz.

Vajinal Yanmanın On Nedeni

1- Tahriş

Bazı şeyler vajina bölgesine doğrudan temas ettiğinde tahriş edebilir. Bu “Kontakt Dermatit” olarak bilinir.

Kontakt dermatite neden olabilecek tahriş edici maddeler sabunlar, kumaşlar ve parfümler olabilir. Yanmanın yanı sıra, diğer işaret ve belirtiler şunlardır:

• Şiddetli Kaşıntı
• Hamlık
• Sızlama
• Ağrı

Tahriş için temel tedavi şekli tahrişe neden olanı önlemektir. Tahriş ediciyi önlemek ve bölgeyi kaşındırmamak cildin iyileşmesini sağlar. Bazen bir kişi ilaç gerektirebilir.

2- Bakteriyel Vajinoz

Bakteriyel Vajinoz (BV), vajinada bölgenin normal dengesini etkileyen çok fazla bakteri türü olduğunda ortaya çıkan bir durumdur. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’ne (CDC) göre Bakteriyel Vajinoz, 15-44 yaş arası kadınlarda en sık görülen vajinal enfeksiyondur.

BV’nin bir belirtisi vajinada yanma hissidir ve idrar yaparken de oluşabilir.

BV her zaman semptomlara neden olmaz. Olduğunda, belirtiler ayrıca şunları içerebilir:

• Beyaz veya gri vajinal akıntı
• Ağrı
• Kaşıntı
• Özellikle cinsel ilişki sonrasında balık benzeri kuvvetli koku

BV’ye sahip olmak bir kişinin cinsel yolla bulaşan hastalıklar (CYBH) alma riskini artırabilir, bu nedenle herhangi biri BV’nin semptomlarını geliştirirse, bir doktor tarafından kontrol edilmeli ve tedavi edilmelidir. Bu durumun tedavisi çoğu zaman bir antibiyotik kürünü de içerecektir.

3- Mantar Enfeksiyonu

Vajinadaki mantarın neden olduğu bir enfeksiyon, yanma hissine neden olabilir. Bunun için tıbbi terim kandidiyazis ve pamukçuk olarak da bilinir.

İlgili semptomlar şunları içerir:

• Kaşıntı
• Ağrı
• Cinsel ilişki sırasında ağrı
• İdrar yaparken ağrı veya rahatsızlık
• Vajinadan boşalma

Birçok kadın Mantar enfeksiyonuna yakalanır, ancak bazı kadınların, eğer:

• Hamilelik
• Hormonal doğum kontrol şekillerini kullanıyor
• Şeker hastası olmak
• Güvenli bir bağışıklık sistemine sahip olmak
• Son zamanlarda almış veya antibiyotik kullanıyor

Tedavi genellikle bir kadının doğrudan krem şeklinde uygulayabileceği veya oral olarak kapsül olarak alabileceği bir mantar önleyici ilaçtır.

4- İdrar Yolu Enfeksiyonu

Mesane, idrar yolu ve böbrekler de dahil olmak üzere idrar yolunun farklı bölümleri enfekte olabilir.

İdrar yolu enfeksiyonu olan bir kadın idrar yaparken vajinada yanma hissedebilir. Bir İdrar Yolu Enfeksiyonunun diğer semptomları aşağıdakileri içerir:

• Aniden veya daha sık idrara çıkma ihtiyacı
• İdrar yaparken ağrı
• Kokulu veya lekeli idrar
• İdrarda kan
• Midede ağrı
• Yorgun ya da hasta hissetmek

Doktorlar genellikle idrar yolu enfeksiyonlarını tedavi etmek için antibiyotik reçete eder. Genel olarak, bir antibiyotik rotasına başladıktan yaklaşık 5 gün sonra bir enfeksiyon temizlenir.

Bir enfeksiyon dönerse reçetelerin tekrarlanması gerekebilir.

5- Trikomonas Hastalığı

Ayrıca “Trich” olarak da bilinir, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki en yaygın cinsel yolla bulaşan hastalıktır. Trikomonas, cinsel ilişki sırasında bir kişiden diğerine geçen bir parazitten kaynaklanır.

Trikomonas olan kişilerin sadece yüzde 30’u herhangi bir semptom göstermektedir. Vajinada yanma hissinin yanı sıra bu semptomlar şunları içerebilir:

• Kaşıntı, kızarıklık veya acı
• İdrar yaparken rahatsızlık
• Berrak, beyaz, sarı veya yeşil olabilen vajinal akıntı ve balık kokusu

Trikomonas, ağızdan alınan haplar olan metronidazol veya tinidazol kullanılarak tedavi edilir.

6- Gonore (Bel Soğukluğu)

Gonore (Bel Soğukluğu), “Neisseria Gonorrhoeae” adı verilen bakterilerin serviks, uterus ve fallop tüpleri gibi mukoza zarlarını enfekte ettiği bir enfeksiyondur. Genellikle enfeksiyonu olan biriyle cinsel temas yoluyla bulaşır.

Bu durum özellikle 15 ile 24 yaş arası insanlarda sık görülür. Kadınlar, idrar yaparken vajinal yanma ve ayrıca bu semptomları görebilir:

• İdrar yaparken ağrı
• Vajinal akıntı
• Dönemler arasında vajinal kanama

Bel soğukluğu, genellikle çift terapi gerektiren doğru tıbbi tedavi ile tedavi edilebilir. Bu, bir kişinin aynı anda iki farklı türde ilaç almasıdır.

7- Klamidya Enfeksiyonu

Klamidya, bakterilerden kaynaklanır “Chlamydia Trachomatis” ve genellikle enfeksiyonu olan biriyle cinsel temas yoluyla bulaşır.

Araştırmalar, klamidya hastalarının en az yüzde 70’inin hiçbir semptom yaşamadığını, bu nedenle durumun bazen “sessiz” bir enfeksiyon olarak bilindiğini gösteriyor.

Semptomlar meydana geldiğinde, vajinada yanma hissi içerebilir, ayrıca:

• Artmış vajinal akıntı
• İdrar yaparken ve seks sırasında ağrı
• Cinsel ilişki sırasında ve dönemler arasında kanama

Klamidya, antibiyotik kullanılarak tedavi edilir. En sık reçete edilen azitromisin ve doksisiklindir.

8- Genital Uçuk (Herpes)

Genital Uçuk (Herpes), herpes virüsü olan bir kişiyle cilt cilde teması sonucu oluşur. ABD’de 14 ila 49 yaş arasındaki 6 kişiden 1’inde Genital Uçuk (Herpes) olduğu ve kadınların erkeklerden daha fazla enfeksiyona yatkın olduğu tahmin edilmektedir.

Bir kişi virüse yakalandıktan sonra ömür boyu onlarla birlikte kalır. Ancak virüs aktif hale gelinceye kadar herhangi bir belirti veya semptom gelişmeyebilir.

Virüs aktif hale gelirse, vajinada bir Genital Uçuk (Herpes) belirtisi olabilen bir yanma hissi yaşayabilir. Diğer belirtiler şunlardır:

• Kaşıntı veya karıncalanma hissi
• Grip benzeri semptomlar
• Şişmiş bezler
• Vajinal bölgede ağrı, özellikle idrar yaparken
• Vajinal akıntıdaki değişim

Birkaç gün sonra ağrılı yaralar, kabarcıklar veya ülserler de gelişebilir.

Genital Uçuk (Herpes) semptomları, antiviral ilaçlarla tedavi edilebilir, ancak hiçbir zaman iyileştirilmez.

9- Menopoz

Bir kadının vücudundaki menopoza girmeden önce değişen hormon seviyeleri vajinayı etkileyebilir. Vajinal yanma, özellikle seks sırasında bu değişikliklerin olası bir sonucudur.

Diğer menopoz geçişi belirtileri arasında şunlar vardır:

• Ateş basması
• Gece terlemeleri
• Uyumakta zorluk
• Azaltılmış cinsel dürtü
• Vajinal kuruluk
• Baş ağrısı
• Ruh hali değişiklikleri

Menopoza giren kadınların tümü semptomları hafifletmek için tedavi görmüyor, ancak hormon tedavisi de dahil olmak üzere bir doktorun önerebileceği seçenekler var.

10- Genital Temas Alerjileri

Bazı kadınlarda bağışıklık sistemleri belirli maddelere aşırı duyarlı hale gelebilir.

Bu maddeler vajina ile temas ettiklerinde alerjik tahrişe neden olabilir, bunlar:

• Meni
• Spermisitler, prezervatiflerdeki spermleri tahrip eden ve kontraseptif etkiyi artıran akışkanlar
• Lateks (Birçok prezervatifin yapıldığı malzeme)
• K-Y Jeli ve Benzeri Kayganlaştırıcı Jeller
• Topikal ve oral ilaçlar
• Kauçuk kontraseptif kullanımı*
• Bazı kadınsı hijyen spreyleri
• Telli çalgıları cilalamak için kullanılan reçine
• İdrarın bazı bileşenleri
• Kokulu sabunlar
• Banyo köpüğü
• Douches**
• Fermuarlar gibi yüzeyde nikel içeren nesneler

*Kontraseptif: Gebelik kontrolünü sağlamak amacıyla kullanılan araçlar ve gerçekleştirilen cerrahi girişimlerin tamamına denir.

**Douches: Bir duş, tıbbi ya da hijyenik nedenlerle ya da su akışının kendisi için vücuda bir su akışı sokmak için kullanılan bir cihazdır. Duş genellikle vajinal sulamayı, vajinanın durulamasını ifade eder, ancak aynı zamanda herhangi bir vücut boşluğunun durulanmasını da ifade eder.

Tedavi temel olarak tahrişe neden olan maddeden kaçınmayı içerir. Klinik bir ortamda kontrollü bir reaksiyonu uyarmak için şüpheli alerjen kullanılarak yapılan yama testi, hangi maddenin yanma hissi yarattığını belirlemeye yardımcı olabilir.

Evde Yapılan İlaçlar

Birçok vajinal yanma durumu, tıbbi tedavi görmeyi gerektirir ve endişesi olan herkes doktora görünmelidir.

Bununla birlikte, etkilenen bölgeye bir buz torbası veya soğuk kompres uygulamak, bu hissi azaltmaya yardımcı olabilir. Vazelinin (Petroleum Jelly) cilde uygulanması da korunmasına yardımcı olabilir. Buz paketleri ve Vazelin (Petroleum Jelly) İnternet üzerinden online olarak satın alınabilir.

Pamuklu iç çamaşırı giymek ve sıkı oturan kıyafetlerden kaçınmak vajinal bölgedeki tahrişi azaltmaya yardımcı olabilir.

Parfümlü sabun, kokulu tuvalet kağıdı ve deodorantlı veya plastik kaplamalı sıhhi ürünler gibi bölgeyi daha fazla tahriş edebilecek ürünlerden de kaçınılması önemlidir.

Muhtemel Komplikasyonlar

Bakteriyel vajinoz ve cinsel yolla bulaşan hastalık gibi bazı vajinal yanma nedenleri tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara neden olabilir.

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar özellikle hamile kadınlar için risklidir, çünkü bebeklerini veya hamileliklerini etkileyebilir. Bazıları doğduklarında bebeğe geçebilir. Klamidya Trachomatis, Genital Uçuk (Herpes) ve trichomoniasis, preterm doğumla ilişkilidir.

Bakteriyel vajinoz, klamidya, bel soğukluğu ve trichomoniasis’in hepsi, virüsü olan biriyle cinsel temasta bulunursa, insanları HIV ile sözleşmeye daha duyarlı hale getirir.

Ne Zaman Doktora Görünmeli?

Birçok vajinal yanma nedeni zamanla kendiliğinden geçer. Eğer gitmezlerse, daha da kötüye gidiyorsa veya kaygılanıyorlarsa, o zaman gidip bir doktora görünmelidir.

Çoğu durumda, bir doktor yanma hissine neden olan altta yatan durumu teşhis ettiklerinde ilacı yazacaktır.

Cinsel partneriniz yakın zamanda bir “Cinsel yolla bulaşan hastalık” teşhisi almış olanların da doktora görünmeyi düşünmesi gerekir.

Bazı vajinal yanma vakaları kendiliğinden ortadan kalkacaktır. Altta yatan neden tedavi edildikten sonra diğerleri rahatlar.

Bununla birlikte bazı durumlarda, yanma hissine neyin neden olduğuna bağlı olarak uzun vadeli ve kalıcı etkiler olabilir. Temel koşulun doğru bir şekilde tedavi edilmemesi durumunda uzun vadeli sorunların ortaya çıkması daha olasıdır.

Vajinada yanma hissinin her nedeni için, bu semptomu hafifletebilecek veya insanların durumlarını yönetmelerine yardımcı olabilecek bir tedavi planı vardır.

Kaynak:

1. Bacterial vaginosis – CDC fact sheet. (2017, February 16). Retrieved from https://www.cdc.gov/std/bv/stdfact-bacterial-vaginosis.htm
2. Changes in the vagina and vulva. (n.d.). Retrieved from https://www.menopause.org/for-women/sexual-health-menopause-online/changes-at-midlife/changes-in-the-vagina-and-vulva
3. Chlamydia – CDC fact sheet (detailed). Retrieved from https://www.cdc.gov/std/chlamydia/stdfact-chlamydia-detailed.htm
4. Disorders of the vulva: Common causes of vulvar pain, burning, and itching. (2015, September). Retrieved from https://www.acog.org/Patients/FAQs/Disorders-of-the-Vulva-Common-Causes-of-Vulvar-Pain-Burning-and-Itching
5. Genital herpes – Women’s health guide. (n.d.). Retrieved from https://www.publichealth.va.gov/infectiondontpassiton/womens-health-guide/stds/genital-herpes.asp
6. Gonorrhea – CDC fact sheet (detailed version). (2017, September 26). Retrieved from https://www.cdc.gov/std/gonorrhea/stdfact-gonorrhea-detailed.htm
7. Trichomoniasis – CDC fact sheet. (2017, July 14). Retrieved from https://www.cdc.gov/std/trichomonas/stdfact-trichomoniasis.htm
8. Urinary tract infections (UTIs). (2017, December 12). Retrieved from https://www.nhs.uk/conditions/urinary-tract-infections-utis/
9. Vaginal candidiasis. (2017, August 4). Retrieved from https://www.cdc.gov/fungal/diseases/candidiasis/genital/index.html
10. Seymour, Tom. “What causes burning in the vagina?.” Medical News Today. MediLexicon, Intl., 21 Nov. 2018. Web. 25 May. 2019. <https://www.medicalnewstoday.com/articles/321104.php>
11. Seymour, T. (2018, November 21). “What causes burning in the vagina?.” Medical News Today. Retrieved from https://www.medicalnewstoday.com/articles/321104.php.