Aykut SARITAŞ Bilgi Paylaşım Sitesi !
1983’te Anavatan Partisi’ni kuran Turgut Özal Kimdir; ezici bir çoğunlukla önce başbakan, sonra da cumhurbaşkanı olmuş; hayatı, siyasi kariyeri ve ölümüyle ülkemizde en çok merak edilen isimler arasında yer almıştır. İktidarda olduğu 1983 – 1991 dönemi boyunca, ekonomi yıllık ortalama yüzde 5.2 oranında büyüse de daha sonra bir kesim tarafından ülkeyi sattığı yönünde iddialarla anılmıştır.
Kendi döneminde yaptığı farklılıkların yanı sıra soru işaretleriyle dolu olan sır gibi ölümüyle de tartışmalara yol açan Turgut Özal hakkındaki su götürmez gerçeklerden başlıcası, onun ülkenin en dikkat çekici cumhurbaşkanlarından biri olduğudur.
İlaveten o kendisine yaklaşım konusunda da insanları ikiye ayırmıştır. Kimileri için kahramanken kimileri içinse dış mihraklara hizmet eden bir yöneticiyi ifade etmiştir. İşte tüm bu nedenlerden dolayı Turgut Özal, hep soru işaretleriyle anılmıştır. Dünya üzerindeki pek çok lider gibi fikir ayrılıklarına yol açan biri olarak hafızalara kazınmıştır.
Turgut Özal Kimdir?
1927 – 1993 yılları arasında yaşayan Turgut Özal, Türkiye’nin en çok merak edilen ve en çok tartışılan siyasi liderleri arasında yer almaktadır. Memur bir çiftin çocuğu olarak Malatya’da dünyaya gelmiştir. Özal, İstanbul Üniversitesi Elektrik Mühendisliği bölümünden mezun olmuştur. Ardından hem kamu hem de özel sektörde çeşitli işlerde çalışmıştır. Ayrıca İstanbul Üniversitesi’nin ardından ABD’ye giderek burada ekonomi dersleri almıştır.
12 Eylül 1980 Darbesi’nden sonra başbakan yardımcısı olarak görev yapmıştır. Turgut Özal, 1983’te Anavatan Partisi’ni kurmuş, 1989’da da cumhurbaşkanlık koltuğuna oturmuştur. Siyasi hayatı daha önce başlayan Özal, 1977 genel seçimlerinde Milli Selamet Partisi’nden aday olarak girse de seçilememiştir. Değişimlerin lideri olarak da bilinen Özal, Türkiye’yi serbest piyasa ekonomisi ve liberalleşme gibi kavramlarla tanıştırmıştır.
Tüm bunların yanında Özal, Naim Süleymanoğlu’nu Türkiye’ye kaçırmıştır. Aynı zamanda Suikastçısını affetmesi ve daha birçok kararıyla da olay yaratmıştır. İşte tüm bu nedenlerden dolayı, Turgut Özal ülke tarihinin en önemli devlet adamları arasında kendisine büyük bir yer edinmiştir yorumunu yapabiliriz.
Turgut Özal’ın Hayatı
13 Ekim 1927’de banka memurluğu yapan Mehmet Sıddık Özal ve ilkokul öğretmeni Hafize Hanım çiftinin çocukları olarak Malatya’da dünyaya geldi. Ebeveynlerin iş hayatı nedeniyle çocukluğunda pek çok ilde bulunan Turgut Özal, 4 yaşındayken ailesiyle birlikte Bilecik’in Söğüt ilçesine taşınarak ilkokula burada başladı.
Bilecik’in ardından Silifke’ye taşınan Özal, burada eşekten düşerek kolundan sakatlandı. Çocukluk hayali olan pilotluktan vazgeçmek durumunda kaldı. Ortaokula Mardin’de, lise eğitimini ise Konya’da kardeşi Korkut Özal ile birlikte tamamladı. Ardından 1950’de İstanbul Teknik Üniversitesi’nde Elektrik Mühendisliği bölümünden mezun oldu. Ailesinin ısrarları sonucunda Ayhan İnal ile pek istemediği bir evlilik yaptı.
Elektrik İşleri Etüd İdaresi’nde görev yapan Özal, 1952 yılında daha sonra Ahmet, Zeynep ve Efe isimlerinde 3 çocuk sahibi olacağı Semra Hanım’la evlendi. Ve aynı yıl mühendislik ekonomisi alanında uzmanlık eğitimi için ABD’ye gönderildi. Ülkeye geri döndükten sonra Elektrik İşleri Etüd İdaresi Genel Müdür Yardımcılığı görevine getirildi. Özal, 1958 yılında da Planlama Komisyonu’nda çalışmaya başladı. 1959’da ise askerlik görevini tamamlamak için Ankara Ordonat Okulu’nda yedek subay oldu. Turgut Özal Kimdir
Askerdeyken, o zaman Devlet Su İşleri Genel Müdürü olan Süleyman Demirel de Özal’ın yanına geldi. Ve onunla birlikte görev yaptı. Askerliği bittikten sonra Devlet Planlama Teşkilatı’nda (DPT) çalışmaya başladı. Özal, 1965 Türkiye genel seçimlerinde de Süleyman Demirel’in danışmanlığını yaptı. 1967 yılında ise Devlet Planlama Teşkilatı müsteşarı oldu.
Dünya Bankası Sanayi Dairesi
1971 – 1973 yılları arasında Dünya Bankası Sanayi Dairesi’nde danışmanlık yaptı. Ülkeye döndükten sonra Sabancı Holding gibi birçok şirkette yöneticilik görevlerinde bulundu. 1977 seçimlerinde Milli Selamet Partisi’nden aday olsa da seçilemedi.
43. Hükümet döneminde Başbakanlık Müsteşarlığı ile DPT Müsteşar Vekilliği görevlerine getirildi. Ve 24 Ocak Kararları’nı hazırladı.
80 Darbesi’nin ardından ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcılığı görevine getirildi. Özal, 22 ay sonra görevinden istifa etti. Özal, ülkenin aynı anda DPT Müsteşarlığı’nı ve Başbakanlık Müsteşarlığı’nı yapan tek başbakan ve cumhurbaşkanı oldu. 1983’te Anavatan Partisi’ni kurdu. Özal, seçimlerde 400 kişilik parlamentodan 211 milletvekili çıkarmayı başardı. Tek başına iktidara gelerek 45. Hükümet Başbakanı oldu.
84 ve 85 yıllarındaki seçimlerde de kazanan Özal, 1987 yılında 46. Hükümet Başbakanı olmayı başardı. İktidarda olduğu dönem boyunca Türkiye ekonomisi yıllık yüzde 5.2 oranında büyüdü. Serbest piyasa düzenini baz alan Özal, bu yaklaşımıyla kalkınmayı sağlasa da bir kesim onun ülkeyi sattığı görüşünü savundu.
24 Ocak Kararları
43. Türkiye Hükümeti tarafından 24 Ocak 1980 tarihinde kabul edilen 24 Ocak Kararları da Turgut Özal’ın biyografisi kapsamında ele alınması gereken bir konu. Kısaca bahsetmek gerekirse programın, 1980 öncesi uygulanan ithal ikameci büyüme stratejisinin terk edilerek dışa açık büyüme stratejisini amaçladığı söylenebilir.
Turgut Özal Kimdir
Bu kapsamda piyasa ekonomisinin kurumsallaştırılması yönünde adımlar atılmış ve programın kapsamı temel olarak şöyle belirlenmiştir:
- %32.7 oranında devalüasyon yapılarak günlük kur ilanı uygulamasına gidilmiş,
- Devletin ekonomideki payını küçülten önlemler alınmış, KİT’lerdeki uygulamaya paralel olarak tarım ürünleri destekleme alımları sınırlandırılmış,
- Gübre, enerji ve ulaştırma dışında sübvansiyonlar kaldırılmış,
- Dış ticaret serbestleştirilmiş, yabancı sermaye yatırımları teşvik edilmiş, kâr transferlerine kolaylık sağlanmış,
- Yurt dışı müteahhitlik hizmetleri desteklenmiş,
- İthalat kademeli olarak liberalize edilmiş, ihracat; vergi iadesi, düşük faizli kredi, imalatçı ihracatçılara ithal girdide gümrük muafiyeti, sektörlere göre farklılaşan teşvik sistemi ile teşvik edilmiştir.
Turgut Özal’a Yapılan Suikast Girişimi
Suikast girişimi de Turgut Özal hakkında en çok merak edilen olaylar arasında yer aldı. Kaynaklardaki bilgilere göre, 18 Haziran 1988’de Ankara Atatürk Spor Salonu’nda Anavatan Partisi’nin 2. Olağan Kongresi sırasında saldırıya uğradı. Kartal Demirağ isimli suikastçının öldürme girişiminden yaralı olarak kurtuldu. Özal’a 12 metre öteden 2 el ateş edildi.
Turgut Özal’ın yalnızca sağ eli yaralandı. Bu sırada etrafa rastgele ateş açan korumalar salonda bulunun 18 kişinin yaralanmasına yol açtı. Saldırgan Kartal Demirağ ilk başta idama çarptırıldı. Ancak daha sonra cezası 20 yıla indirildi. Sonrasında ise Turgut Özal’ın cumhurbaşkanlığı döneminde affedildi. Bu nedende Turgut Özal, suikastçısını affeden cumhurbaşkanı olarak da hafızalarda yer etti.
Turgut Özal’ın Cumhurbaşkanlık Dönemi
1989 yılındaki seçimlerde cumhurbaşkanı adayı olan Turgut Özal ilk turda 247 oy alırken, Fethi Çelikbaş ise 18 oy aldı. İkinci turda 284 milletvekilinin katıldığı oylamada da 256 oya 17 oy sonucu çıktı. 31 Ekim 1989’da gerçekleştirilen 3. tur oylamasındaysa 263 oy alarak Türkiye Cumhuriyeti’nin 8. Cumhurbaşkanı oldu. 9 Kasım 1989’da resmi olarak koltuğa oturan Özal seçime alışamadıklarını söyleyenlere; “alışırsınız, alışırsınız” demesiyle olay yarattı.
Özal’ın cumhurbaşkanlığı dönemindeki en önemli olaylardan bir tanesi Körfez Savaşı olarak kaydedildi. Çünkü Özal, sonradan devrik lider sözleriyle anılacak Saddam Hüseyin’in Türkiye için büyük bir tehlike arz ettiğini savunarak, onun uzaklaştırılması için ABD’ye açıkça destek verdi. Türk ordusunun Misak-ı Milli sınırları içinde olan Musul ve Kerkük’e girmesini isteyince dönemin Genelkurmay Başkanı Necip Torumtay istifa etti.
Bunların yanında Özal, o zamanın Irak Başbakanı Taha Yasin Ramazan’ın Türkiye ziyaretinde takındığı tavırla da kayıtlara geçti. Zira Cumhurbaşkanı Ramazan’ın; “Saddam Hüseyin hükumetine karşı ABD ve İngiltere uçaklarına İncirlik Hava Üssü’nü açarsınız sizi düşman biliriz” sözlerine karşı; “O Saddam’a selam söyle. Eğer Türkiye topraklarına bir top mermisi düşerse, seni de Saddam’ı da Bağdat’ın ortasında asarım.” diyerek yanıt verdi.
Her zaman sivil yönetimi destekleyen ve renkli kişiliğiyle çok konuşulan Özal, pek çok konuğunu Köşk yerine Marmaris’teki resmi yazlığında ağırlamak gibi farklılıklar yaptı. İlaveten ziyaretlerini sivil kıyafetleriyle yapmasıyla da gündemde bol bol yer edindi. Döneminde Bulgaristan hükümetinin baskıları sonucunda zorunlu göç ettirilen halka vatana dönüp yerleşmeleri için destek verdi.
1992 yılına Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü’nün kurulmasına önderlik etti ve 1991 yılında da Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvuru hakkı tanındı. “Öldükten sonra beni İstanbul’a defnedin, kıyamete kadar Fatih Sultan Mehmed’in manevi ruhaniyeti altında bulunmak istiyorum” diyen Özal, 17 Nisan 1993’te hayatını kaybetti.
Turgut Özal’ın Ölümü
Türkiye Cumhuriyeti’nin 8. Cumhurbaşkanı olan ve görevi sırasında hayata veda eden Turgut Özal’ın ölüm nedeni bugün halen tartışılan konular arasında yer almaktadır. İşte bu nedenle, ünlü devlet adamının ölümünü de ayrı bir başlık altında, kaynaklarda yazılan bilgiler ışığında derledik.
Eldeki bilgilere göre Turgut Özal, 17 Nisan 1993’te 12 günlük Türkistan gezisinden döndükten sonra hayatını yitirdi. Cenazesine binlerce kişi katılırken Özal’ın ölüm nedeni yıllar sonra eşi Semra Hanım da dahil pek çok kişi tarafından şüpheli bulundu ve ortaya farklı komplo teorileri atıldı. Öyle ki 2012 yılında mezarı açılıp otopside zehre rastlandığı açıklansa da kesin bir yargıya varılamadı.
2013 yılında çıkan haberlerde ise Toksikoloji uzmanı eski İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Sevil Atasoy’un Turgut Özal’ın yüksek dozda ilaç verilerek öldüğünü öne sürdüğü aktarıldı. “Zehirlenmediği söylenemez, çünkü aceleye getirilmiş bir çalışmadır. Feth-i kabirden itibaren her bir alanın uzmanlarıyla çalışılmamış olmasının etkilerini hissetmemek mümkün değil.” diyen Atasoy, Yeraltındaki Melekler Yerüstündeki Şeytanlar isimli kitabında çarpıcı açıklamalarda bulunmuştu.
Atasoy kitabında, otopsi raporunun pek çok yerinde hata olduğunu dile getirmiş, her şeyin baştan savma yapıldığı izlenimi verdiğini söylemişti. Ayrıca Turgut Özal’ın cenazesinin bozulmadan kalmasının kendisine bir şeyler anlatmak istediğini düşündüğünü belirtmişti. Ancak söylenen onca şeye rağmen Özal’ın ölümü hakkında kesin bir sonuca varılamadı ve ölüm nedeni kayıtlara kalp krizi olarak geçse de akıllardaki soru işaretleri giderilemedi.
Turgut Özal’ın Mezarı
8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın Topkapı’daki anıt mezarı ve cenazesi de ünlü devlet adamı hakkında merak edilen konulardan. Eldeki bilgilere göre mezarın; türbe kütlesi, mozole ve iki sekizgenin iç içe geçmesiyle oluşan döşeme kaplamasından oluştuğu belirtiliyor. Ayrıca Özal’ın mezarının, yapılan otopsi sonrasında yeniden defnedildikten sonra değiştirildiği de biliniyor.
Buna göre, mezardan çıkarma işlemleri sırasında yıkılan mermer lahit yerine Özal’ın ailesinin isteği doğrultusunda, dini ve örfi geleneklere uygun olarak sade ve üzeri toprakla örtülü bir mezar yeri hazırlanmıştı. Turgut Özal’ın görevi sırasında alınan ölüm haberi üzerine ise Bakanlar Kurulu olağanüstü toplantı yaparak Türkiye genelinde 3 günlük yas ilan etmişti. Turgut Özal Kimdir
Özal ile yakınlığı bilinen dönemin ABD Başkanı George W. Bush’un yüzbinlerce kişinin katıldığı cenaze törenine katılmaması dikkat çekerken ünlü ismin; “Öldükten sonra beni İstanbul’a defnedin, kıyamete kadar Fatih Sultan Mehmed’in manevi ruhaniyeti altında bulunmak istiyorum” şeklindeki vasiyetine uyuldu ve Adnan Menderes’in anıtmezarının bulunduğu Topkapı’daki kendi adına hazırlanan mezara defnedildi.
