Birçok insanın görmek için can attığı, dünyanın harikaları arasında kendisine yer bulmuş Çin Seddi, ilginç mimarisiyle dikkat edici bir özelliğe sahiptir. Savunma amacıyla inşa edilmiş olan Çin Seddi’nin temelleri krallıkların birbirinden korunmak için sınırlarına inşa ettikleri ilk setlere dayanmaktadır. Çin Seddi’nin temelinde Qin, Zhao, Wei, Han, Yan, Qi, Chu gibi krallıkların katkısı vardır. Çin Seddi’nin savunma amaçlı inşa edildiği genel kabul görmüşse de tarihçilerin bu konuda farklı tezleri vardır.
Duvarın, Türk saldırılarına karşı korunmak amacıyla yapıldığı düşüncesi bu alanda hakimdir. Bundan başka ülkeden kaçışı önlemek, yıkılan beyliklerin yöneticilerine ceza olsun diye ağır iş yaptırmak gibi farklı nedenle inşa edildiğine yönelik düşünceler vardır. Başlı başına ilginç bir tarihe sahip olan Çin, tarihiyle ilgili bıraktığı yazıtlar sayesinde birçok noktaya açıklık getirmiş olsa da burada tıkanmaktadır.
Halikarnas Mozolesi (Kral Mausollos’un Mezarı) Hakkında Bilgiler; Nerededir, Mimarisi ve Tarihçesi
Çin Seddi’nin büyük bir alanda inşa edilmiş olması; o zamanki şartlara göre ciddi bir emektir. Dünyadaki en uzun insan yapımı duvardır. Ayrıca kuzeyden gelen saldırıları bertaraf etmek amacıyla yapılmış bir savunma duvarıdır. UNESCO tarafından dünya miras listesine alınan Çin Seddi, şu anda en çok ziyaret edilen turistik yapılar arasındadır. Çin Seddi’nin mimarisi ve efsanevi tarihi hakkında bilmediklerinizi aykutsaritas.com okurlar için hazırladığımız yazımızdan öğrenebilirsiniz.
#navFrame,#navMobButton{background:linear-gradient(to top,white,rgba(227,221,192,1));padding:10px;border-radius:6px;box-shadow:0 1px 4px rgba(0,0,0,.23);margin:0;position:fixed;bottom:0;left:0;overflow:hidden;width:100%;display:flex;align-items:center;font-weight:600;font-size:14px!important;z-index:9999999999}.navListScroll{overflow-y:auto;height:250px}.navListScroll::-webkit-scrollbar-track{-webkit-box-shadow:inset 0 0 6px rgba(0,0,0,.3);background-color:#F5F5F5}.navListScroll::-webkit-scrollbar{width:5px;background-color:#F5F5F5}#navFrame{display:none}#navMobHand{display:block;width:37px;height:34px}#navMobButton{height:50px;z-index:99}.navFrameHeader{font-weight:600;font-size:13px;display:flex;justify-content:space-between;align-items:center;padding:5px}#newNavPost{margin-left:0;list-style-type:none;padding:0;margin:0;border-radius:4px;font-weight:600}.nav-frame-header:first-child .nav-frame{display:block}.nav-frame{list-style-type:none;padding:0;margin:0;border-radius:4px;font-weight:600;margin-left:10px}.nav-frame-sub a{display:none}.nav-frame-sub{font-size:100%;margin-left:10px}.nav-frame li a.active{position:relative;color:#000;transition:all 0.1s ease-in;padding-left:10px;background:linear-gradient(to right,#3cb7eb,transparent)}#newNavPost a:hover{transition:all 0.1s ease-in;padding-left:4px;color:#29abe2!important}@media screen and (min-width:900px){#sidebar-home #navFrame{top:0}.content{margin-bottom:-30px}#navFrame{display:block;width:unset;position:relative;border-bottom:4px solid #37b8eb}.navListScroll{height:100%;margin-left:15px}#navMobButton{display:none;position:relative}#navFrame{position:relative}.navFrameHeader .close{display:none}.nav-frame a{padding:5px}.nav-frame-sub{font-size:13px}}.nav-frame a{text-decoration:none;display:block;width:100%;font-size:12px;font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;color:#444;font-weight:400;line-height:20px;padding:5px;margin:2px 0}.navFrameHeader .close{color:#fff;background:red;padding:5px 10px;border-radius:4px;border:1px solid darkred}span.listCounter{margin-right:5px;letter-spacing:1px;color:#000;font-weight:700}.nav-frame-header>a.active{color:#000;transition:all 0.1s ease-in;background:linear-gradient(to right,#3cb7eb,transparent)}.nav-frame-header a{border:none!important}.nav-frame-header>a{display:block;color:black!important;font-weight:600!important;text-decoration:none;line-height:23px;padding:5px}
Çin Seddi Nedir?
Çin’in kuzeybatısı boyunca uzanan, dünyanın bilinen en uzun savunma duvarı Çin Seddi’dir. Kuzeyden gelen Türk ve Moğol saldırılarına karşı korunma amaçlı yapılmıştır. Duvar yıllar içinde kemer, kale, bariyer gibi çok sayıda isimle anılmıştır. Çin Seddi yüzyıllar öncesinde yapılmıştır. Günümüzde ayakta duran kısmı Ming Hanedanından kalmış 2500 kilometrelik kısımdır.
Yıkılan kısımlarıyla birlikte Çin Seddi toplamda 8851 kilometredir. Çin Seddi’nin inşası aslen M.Ö. 221 ve M.S. 608 yıllarını kapsamaktadır. Çin Seddi’ne bakıldığında tek bir parça gibi görünse de duvar aslında mozaik biçimindedir. Kalitesi değişiklik gösteren parçalarda bazı kısımlar dayanıklı malzemeden; bazı kısımlar ise fazlasıyla dayanıksız malzemeden inşa edilmiştir.
Çin Seddi inşasında en çok insan çalıştırılan yapı olma unvanını kazanmıştır. İnşa edilmesi için 8000 civarında işçinin çalıştığı düşünülmektedir. O yıllarda gelişmiş bir teknoloji olmadığından tamamı el emeği ile yapılmıştır. İnşa kalıntılarında ele geçirilmiş bir el arabası olduğu bilinmektedir. Duvar yapılırken sadece bu el arabalarının ve insan gücünün kullanıldığı düşüncesi hakimdir.
Çin Seddi Nerededir?
Çin Seddi’nin ilk kısmı Po Hay Körfezi’nde yer almaktadır. Pekin civarında kuzeyden geçen duvar ardından Huanh-Ho nehrini ikiye böler ve devam eder. Bu hizadan ülkenin güneybatısına doğru uzanır. Gobi Çölü’ne geldiğinde güneyden batıya yönelerek devam etmektedir. Çin Seddi çizdiği hat ile uzaydan bakıldığında ince, uzun bir nehir görünümündedir. Öte yandan bu bilginin sadece söylentiden ibaret olduğunu söyleyen araştırmacılar da vardır. Yani Çin Seddi uzaydan görünmemektedir. Çin Seddi’ni görebilmek için Çin’e gittiğinizde duvarın en popüler kısmını görebileceğiniz, Pekin civarındaki Badaling’i ziyaret etmelisiniz.
Çin Seddi’nin Mimarisi
Duvarın kalınlığı ve yüksekliği duvar boyunca sürekli değişmektedir. Taban 7 metre civarındayken üst kısımlar 6 metre civarındadır. Duvarın yüksekliği de çoğunlukla değişmekte olup ortalama 10 metre civarındadır. Mimaride düşünülen en yanlış bilgi duvarın tamamen tuğladan örülmüş olmasıdır. Bu düşüncenin aksine duvar zaman zaman tuğla dışında dayanıksız bir malzemeden inşa edilmiştir. Zayıf kısımların amacının düşmanı yavaşlatmak olduğu düşünülmektedir.
Kalın kısımlardan atlar ve arabalar geçebilmektedir. Kalın duvarlarda ayrıca okçu delikleri ve siperlikler bulunmaktadır. Duvar üzerinde her 9 km’de bir fener kulesi inşa edilmiştir. 200 metrede bir de gözetleme kulesine yer verilmiştir. Duvar üzerinde savaşa yönelik mekanlar dışında tapınaklara ve saraylara rastlanmaktadır. Stratejik noktalarında, cenneti simgeleyen Uranüs kabartıları bulunmaktadır.
Duvarın bazı bölgelerinde setler kademeli olarak sağlam bir şekilde inşa edilerek, savunmayı kolaylaştırmıştır. Çin Seddi’nin en yüksek noktası Pekin civarındaki Heita dağındadır. Buradaki duvar deniz seviyesinden ortalama 1500 metre yüksekte kalmaktadır. Çin Seddi, dünyanın en büyük mezarlığı olarak da bilinmektedir. Söylenenlere göre inşaat sırasında birçok işçi hayatını kaybetmiş; ölen işçiler doğrudan duvarın içine gömülmüştür.
Duvarın harcında insan kemikleri kullanıldı efsanesi duvarın mimarisiyle ilgili en ilginç bilgilerdendir. Bu söylentinin ortaya çıkmasına gömülen işçilerin etkisi olduğu söylenebilir. En geniş yeri 9.144 metre, en yüksek noktası ise 3,7 metredir. En yüksek noktasının uzunluğu ise yaklaşık 8 metredir. Burası gözetleme kulesinin tepesine kadar uzanmaktadır.
Çin Seddi’nin Tarihçesi
Duvarın temelleri ilk önce Vhu Krallığı tarafından, Henan eyaleti civarında atılmıştır. İlk temel atma M. Ö. 7. yüzyılda gerçekleşmiştir. Atılan temelle ortaya çıkan set diğer parçalara göre kısa kalmıştır. İlerleyen dönemde Hun, Moğol ve Tunguz saldırıları artınca, dönemin o zamanki imparatoru Oin Shin Huandg 3. yüzyılda temel yakınındaki alanı tamamen kapatmak düşüncesiyle aşılmaz duvarların inşasına başlamıştır.
Ancak yine de Çin Seddi’nin tek bir hükümdar tarafından inşa ettirildiği söylenemez. Duvara sürekli eklemeler yapılmıştır. Eklemeler gerek yükseklik gerekse uzunluk anlamındadır. Son olarak Çin Seddi’ni onaran Ming Hanedanı olmuştur. Onardıktan sonra da savunma amacıyla kullanmıştır. Duvar üzerinde kuleler, siperlikler ve okçu kuleleri yer alması; Çin Seddi’nin savunma amacıyla yapıldığını ispatlar niteliktedir.
Çin Seddi’ni uzatma çalışmaları MS 17.yy’a kadar devam etmiştir. Günümüzde onarılmış kısımları turizm amacıyla ziyarete açıktır. Duvar ayrıca birçok spor türüne de ev sahipliği yapmaktadır. Tarihi yapı Dünyanın Yeni Yedi Harikası listesine 7 Temmuz 2007 tarihinde alınmıştır. Çin Seddi ayrıca UNESCO tarafından 1987 yılında dünya mirası listesine alınmıştır.
Çin Seddi hakkında bilinmeyen ilginç bilgilerden de söz edecek olursak, en dikkat çekici özelliği tamamlanmasının 2 bin yıldan fazla sürdüğüdür. Fakat bu bilgi çok fazla bilinmemektedir. İlk başlarda Dünyanın Ejderhası, Mor Hudut gibi isimlerle anılan yapı, 19. yüzyılın başlarında Çin Seddi (Great Wall of China) olarak anılmaya başlanmıştır. Efsaneye göre; duvar yapılırken bir ejderhanın bıraktığı izler takip edilerek güzergah belirlenmiştir. Bu nedenle 19. yüzyıla kadar kullanılan isimler arasında Dünyanın Ejderhası yer almaktadır.
Duvarın yapımında insan kemiklerinin kullanıldığına dair bir inanış yaygındır. Fakat bunun doğruluğu ispatlanamamış vve sadece bir söylentiden ibaret olduğu bilinmektedir. İlk yapıldığı günden bu yana deprem, doğa olayları gibi etkilerle hasara uğrayan Çin Seddi’nin bazı kısımları yenilenmiştir. Fakat büyük kısmının yeniden onarıma ve bakıma ihtiyaç duyduğu aşikardır.
Mescid-i Haram Hakkında Bilgiler; Nerededir, Mimarisi ve Tarihçesi
Duvar hakkında çok fazla bilinmeyen ve bir o kadar da ilginç olan bir başka bilgi ise insanlar tarafından despotizm simgesi olarak görülmesidir. Despotizm; birey veya grup fark etmeksizin mutlak siyasi güç ile hükmeden, tek bir idari otoriteye sahip hükümet biçimidir. İnsanlar 1970’li yıllarda Çin Seddi’ni despotizm sembolü olarak gördükleri için evlerinin yapımında duvardan aldıkları taş ve tuğlaları kulanıyormuş.
Resmi bitiş tarihi 1644 yılıdır. Bu tarih ise Son Ming hükümdarının yıkıldığı tarihe denk gelmektedir. O yıllardan bu yana duvarda onarım ve bakım işlemleri dışında başka hiçbir şey yapılmamıştır. Çin Seddi, her yıl farklı spor aktivitelerine ev sahipliği yapmaktadır. Bunlardan en çok dikkat çeken ise 1987 yılında, duvarda tek başına 2400 metre koşan İngiliz maratoncu William Lindesay’dir. Toparlayacak olursak savunma ve korunma amacıyla kurulan Çin Seddi tarih boyunca birçok savaşa ev sahipliği yapmış, mutlaka görülmesi gereken yerlerden biridir.