Gerilim Volt Nedir? Nasıl Ölçülür?

Gerilim Volt Nedir? Nasıl Ölçülür? Merhaba Arkadaşarlar, Bu yazımızda size gerilimin yani voltun ne olduğunu anlatmaya çalışacağım. Bir elektrik devresinin iki ucu arasındaki elektron sayısı farkına gerilim denir. Birimi Volt‘tur ve “V” harfiyle kısaltılır. Sembolü ise “U” harfidir.

Direnci 1 ohm olan ve içerisinden 1 amper akım geçen iletkenin uçları arasındaki gerilime 1 volt denir. Binek otomobil ve hafif ticari araçlarda şebeke gerilimi 12 Volt’tur. Kamyon ve otobüslerde ise gerilim 24 Volt’tur.

Akü elektrik enerjisini kimyasal olarak depo eder ve aküye bir alıcı bağlandığında, depolanan bu kimyasal enerji elektrik enerjisine dönüşerek elektrik devresinin beslemesini gerçekleştirir. Akü içerisinde bulunan elektrolit sıvı ile artı ve eksi plakalar arasındaki kimyasal reaksiyon sonucunda, Artı ve eksi plakalar arasında elektron miktarı oluşur. Aküde eksi (-) kutup ve plakalarda elektron fazlalığı, artı (+) kutup ve plakalarda elektron eksikliği vardır. Bu elektron miktarı farkı iki kutup arasında bir potansiyel fark meydana getirir. Buna gerilim denir.

Farklı miktarda elektron sayısına sahip uçlar bir iletkenle birbirine bağlandığında; elektronlar her zaman, fazla olukları uçtan, eksik oldukları uca doğru akmaya çalışırlar, elektronların bu akışına, elektrik akımı denir. Normalde akü içerisindeki plakalar ve akü üstündeki kutup başları arasında bir iletkenlik yoktur, bu sebeple elektronlar hareket edip elektrik akışı sağlayamazlar. Elektrik akışının gerçekleşebilmesi için, akünün artı (+) ve eksi (-) kutup başlarına bir elektrik devresi (elektrik alıcısı) bağlanması gerekir. Örneğin bir lamba bağlandığında, elektronlar eksi kutuptan artı kutba doğru akar, bu sırada lambanın içerisindeki telden (flaman) geçerek, lambanın yanmasını sağlarlar ve artı kutba ulaşarak devreyi tamamlarlar, bu sürekli bir döngü olarak devam eder. Ta ki akü tamamen bitene kadar, akü bittiğinde artık artı (+) ve eksi (-) kutupları arasında elektron sayısı farkı kalmamıştır, yani potansiyel fark sıfırdır, yani artık elektron sayıları eşittir; bu sebeple artık negatif kutuptan pozitif kutba elektron akışı gerçekleşmez, lamba yanmaz, voltmetre ile ölçüldüğünde sıfır “0” değeri ölçülür.

Bir elektrik üretecinin (akü) kutuplarına bir alıcı bağlanmadığında, bu üretecin gerilimine elektromotor kuvveti (emk) denir. Üretece bir devre ile alıcılar bağlandığında, üretecin uçları arasında bir gerilim düşmesi meydana gelir. Bu anda yapılan ölçüm sonucu okunan değere “çalışma gerilimi” denir.

Gerilim; voltmetre kullanılarak veya multimetre gerilim kademesi seçilerek ve devreye paralel bağlanarak ölçülür. Otomotivde kullanılan elektrik akımı genellikle doğru (DC) akımdır. Bu sebeple ölçüm türü seçilirken doğru akım (DC) seçilmelidir. Genelde V—şeklinde gösterilir. Ölçüm değeri seçilirken, ölçülecek gerilimin en yakın üst değeri seçilmelidir.