Güneş Tutulması Nedir?

Güneş Tutulması Nedir? Güneş tutulması, Ay’ın günlük hareketleri kapsamında Güneş ile Dünya arasına girmesi durumuna verilen isimdir. Güneş’in yansıttığı ışığın engellenmesi sonucunda Dünya’nın karanlıkta kalması olarak da tanımlanabilmektedir.

Güneş tutulmasında Ay, sahip olduğu gölgeyi Dünya’ya yansıtmaktadır. Dolayısıyla her üçünün de paralel bir doğrultuda denk geldiğini söylemek mümkündür. Ay, Dünya çevresinde dönerken Güneş’in konumuyla beraber çakışmanın olması gerekmektedir.

Ay Tutulması Nedir? Nasıl ve Ne Zaman Gerçekleşir?

Güneş tutulması oldukça nadir görünen durumlar arasında yer almaktadır. Bu sebeple yapılan açıklamalar sonucunda tarihler belirlenerek birçok kişi tarafından izlemek istenmektedir. Dünya’nın kısa bir süreliğine karanlıkta kaldığı bu süreç insan ömründe yalnızca birkaç kez denk gelinen bir durum olarak bilinmektedir. Bu nedenle takip edilerek meraklıları tarafından izlenmektedir.

Güneş Tutulması Tam Olarak Nedir?

Güneş tutulması tam olarak Ay’ın yörünge hareketi esnasında Dünya ve Güneş arasına girmesi olarak tanımlanmaktadır. Güneş, Dünya’yı aydınlatma görevini yerine getirememekte ve bir süreliğine ışık azalmaktadır. Ay’ın gölgesi Dünya üzerine yansıdığı için yalnızca loş bir ışık hakim olmaktadır.

Ay’ın zaman zaman kısmen, zaman zaman da bölgesel olarak kapattığı Güneş tutulmasında farklı konumlar ve çeşitler bulunmaktadır. Bu nedenle her Güneş tutulmasının aynı olduğunu söylemek doğru değildir. Kimi tutulmalar daha karanlık olurken kimileri aydınlık olmaktadır. Bunun için Güneş tutulmalarının birkaç çeşidinin de biliniyor olması gerekmektedir.

Güneş Tutulması Nasıl Gerçekleşir?

Güneş tutulmasının gerçekleşebilmesi için ilk şart Ay’ın yeniay evresinde olmasıdır. Yeniay evresi, Dünya’dan bakıldığında Ay’ın görülmediği evredir. Aydınlık kısmı Güneş’e dönük olan Ay’ın, karanlık yüzü Dünya’ya dönüktür. Dolayısıyla karanlık kısmından dolayı tutulma esnasında da yalnızca çerçevesi görülmektedir.

Güneş tutulması sırasında Dünya’nın olduğu yörünge düzlemi ile Güneş’in yörünge düzleminin çakışması gerekmektedir. Bu şekilde her biri tek bir sıraya girebilecek, tutulma gerçekleşecektir. Güneş tutulması esnasında bunun için üretilen özel filtreli gözlüklerle Güneş’i ve Ay’ı izleyebilmek mümkündür. Her ne kadar çıplak gözle karanlık ve tutulma izlenebilse de özel ekipmanla daha net görülebilmektedir. Çıplak gözle izlemek sakıncalıdır. Geçici veya kalıcı körlük görüldüğü durumlar meydana gelmiştir. Bu yüzden gözlük olmadan gözlem yapmamanızı öneririz.

Güneş Tutulması Ne Zaman Gerçekleşir?

Güneş tutulması, bir yıl içerisinde Ay’ın Dünya çevresinde dönme şekilleriyle ilgilidir. Ay Dünya çevresinde 1 yıl içerisinde 12 kez dönüşünü tamamlamaktadır. Ay ve Dünya yörünge düzlemleri arasındaki açı 5 derece kadar kaymaktadır. Bu nedenle Ay her seferinde Güneş’in tam önünden geçemez. Dolayısıyla tutulmanın oldukça seyrek olmasına neden olur.

Yılda en az 2 kez Güneş tutulması izlemek mümkündür. Bu sayının değişen yörünge düzlemlerine bağlı olarak yükseldiği bilinmektedir. 1 yıl içerisinde en fazla 5 kez Güneş tutulması yaşanabilmektedir. Bahsedilen 5 tutulmadan en fazla 2 tanesi tam tutulma olmaktadır. Bu nedenle tam tutulmaların kaçırılmadığı, meraklılarının takip ederek duyurması ile tutulma keyifle izlenmektedir.

Güneş Tutulmasının Çeşitleri Nelerdir?

Güneş tutulması, Ay ve Dünya arasındaki konuma göre isim alan tutulmalardan oluşmaktadır. Ay, Güneş’in karşısına farklı dereceli açılarla geldiğinde tutulmalara birbirinden farklı isimler verilmektedir. Tam tutulmadan farklı olarak konumlara göre tutulma çeşitleri olduğunu söylemek doğru olacaktır. Her konumda farklı bir tutulma oluşmaktadır. Halkalı Güneş tutulması, hibrit, parçalı ve tam tutulma bu tutulma türleridir.

En nadir görülen tutulma durumu tam tutulmadır. Ay’ın Güneş ve Dünya arasında girdiği bu konum, yıl içerisinde farklı yerlerden izlenebilmektedir. Bu nedenle tutulmanın olacağı dönemde izleyebilmek için net görülen ülkelere ziyaretler yapılmaktadır.

Hibrit ve Halkalı Güneş Tutulması Nedir?

Hibrit Güneş tutulması, tutulmanın iki farklı şekilde görülmesidir. İzlediğiniz konuma göre tutulmaya isim verilebilmektedir. Dünya’da bazı noktalarda halkalı görünen tutulma bazı noktalarda tam tutulma olarak izlenebilmektedir. Bunun yanında kimi yerlerde halkalı tutulma olarak başlayıp daha sonra tam tutulma olarak devam etmektedir. Bu durumda olan tutulmaya hibrit adı verilmektedir.

Halkalı Güneş tutulması, Ay’ın uzak olduğu durumlarda Güneş’i tam olarak örtememesiyle gerçekleşir. Güneş’in ortasında siyah bir Ay görünür ancak çevresinde halka şekilde ışığını görebilmek mümkündür. Bu manzaraya halkalı Güneş tutulması adı verilmektedir.

Tam ve Parçalı Güneş Tutulması Nedir?

Parçalı Güneş tutulması, Ay’ın Güneş’e ait görüntünün yalnızca bir kısmını örtmesi sonucunda ortaya çıkmaktadır. Çoğunlukla Güneş’in küçük bir kenarında siyah halka şeklinde görülmektedir. Parçalı Güneş tutulması, Güneş tutulma türleri arasında en sık görülendir.

Dünya’nın Şekli, Hareketleri ve Eksen Eğikliğinin Sonuçları

Tam Güneş tutulması durumu ise Ay’ın Dünya’ya yakın olduğu durumlarda ortaya çıkmaktadır. Ay Dünya’ya yakın, Güneş ise uzaksa bu durumda tam bir örtme durumu tespit edilmektedir. Ay’ın yakın olması nedeniyle Güneş görünmemekte, Dünya bir süreliğine karanlık olmaktadır. Parçalı veyahut halkalı tutulmanın aksine tam tutulmada Dünya’yı aydınlatmaya yetecek kadar ışık bulunmamaktadır. Bu nedenle karanlık net bir şekilde Dünya’yı sarabilmektedir.

Tutulmalar arasında en az görünen tam Güneş tutulmasıdır. Nadiren ortaya çıkan bu tutulma aynı zamanda nadir bölgelerden izlenebilmektedir. En sık görülen ise parçalı tutulmadır. Parçalı tutulma ayrıca en kısa süren tutulma olarak da bilinmektedir.