Aykut SARITAŞ Bilgi Paylaşım Sitesi !
Gut hastalığı, halk arasında padişah hastalığı veya zengin hastalığı olarak bilinmektedir. En başta aşırı et tüketimi olmak üzere beslenme tarzının gut hastalığının nedeni olduğu düşünülür. Bu kanı doğruluk payı olmasına rağmen, gut hastalığına neden olan başka olumsuzluklar, hastalıklar olması nedeniyle tam olarak doğru değildir. Metabolik özellikler, kurşuna maruz kalma, aşırı alkol tüketimi ve başka hastalıklar, gut için akla ilk gelen risk faktörleridir. Gut, çoğunlukla ayak başparmağının tabanındaki tarak kemiği-parmak kemiği ekleminde (vakaların yaklaşık %50’si) görülen ani eklem iltihabına sebep olan bir artrit türüdür. Etkilediği eklemde yoğun ağrı, şişme ve sertlik oluşur.
Gut Hastalığına Sebep Olan Faktörler, Gut Hastalığının Nedenleri
Sağlıklı bir insan vücudu, atılması gereken maddeleri ürik aside dönüştürür ve bu şekilde bünyeden dışarı atar. Şayet çok fazla ürik asit üretimi oluyorsa veya vücuttan atılması problemliyse kandaki oranı yükselmektedir. Ürik asit kristallerinin eklemlerde birikmesi sonucu iltihaplanmalar meydana gelir. Bu da ağrı, kızarık, ateş ve şişmeye yol açar.
Kan ürik asit seviyesi (hiperürisemi) genetik, obezite, diüretikler (su hapları) gibi bazı ilaçlar ve kronik azalmış böbrek fonksiyonu nedenleriyle oluşabilir.
Gut hastalığına neden olan başka faktörler de vardır. Metabolizmal bozukluklar, başta diyabet olmak üzere, obezite gibi hastalıklar ürik asidin vücutta çok üretilmesine neden olabilir. Hastalığı gelişiminde genetik faktörler de önemlidir. Yanlış beslenme tarzı, aşırı alkol kullanımı, aspirin ve idrar sökücü bazı ilaçlar, eklem travmaları ve bazı ameliyatlar gut hastalığı için tetikleyici durumlar olabilir.
Gut hastalığının tanısı
Hastalığın teşhisi için ilk önce kanda bulunan ürik asit miktarına bakılır. Ürik asit miktarının yüksek olması, tanılama için tek başına kriter değildir. Gutu teşhis etmenin en güvenilir yöntemi, iltihaplı bir eklemden sıvının çıkarılması ve ürik asit kristalleri için bir mikroskop altında incelenmesidir.
Tedavi
Gut hastalığı tedavi edilmelidir. Aksi halde hastalık ilerledikçe ürik asit kristalleri eklem çerçevesindeki dokularda birikim yapar ve bu bölgelerde kalıcı hasarlara yol açar. Gut hastalığı tanı ve tedavisi için gereken tahlil, röntgen vb işlemleri için dahiliye uzmanları gereken yönlendirmeleri yaptırmaktadır.
Gut tedavisinde diyet, beslenme düzeni ve ilaçlar kullanılır. İlaçla tedaviye çoğunlukla olumlu yanır verir. İlaç, gut ataklarının semptomlarını tedavi etmek, gelecekteki alevlenmeleri önlemek ve böbrek taşları ve tof gelişimi gibi gut komplikasyonları riskini azaltmak için kullanılabilir. İlaçlar ağrıların giderilmesi için, kandaki üsrik asit miktarını azaltmak için ve hastalığı besleyen başka nedenlere yönelik olmak üzere farklı amaçlar için önerilebilir.
Hastayı takip eden uzmanın önerisiyle gut diyeti veya uygun beslenme tarzına geçmek gereklidir. Kırmızı et miktarının en aza indirilmesi (günlük en fazla 60 gr), özellikle bira ve likör olmak üzere alkol alınıyorsa bırakılması gerekir. Gut atakları şekerle tatlandırılmış hazır içecekler veya yüksek fruktozlu mısır şurubu, bira, likör, kırmızı et ve deniz ürünleri tetikleyicidir. Meyve tüketiminde sınırlama olmadığı gibi özellikle kiraz çok faydalıdır.
