Halide Edib Adıvar Kimdir?

Halide Edib Adıvar Kimdir?  Halide Edip Adıvar, Servet-i Fünun ve Cumhuriyet döneminin en başarılı yazarlarından bir tanesidir. Aynı zamanda siyasetçi, öğretmen ve akademisyendir. Milli mücadele döneminde, ülkenin kurtulması için ciddi çalışmalarda bulunmuştur. Kadın haklarının en büyük savunucularından birisi olup, eserlerinde de bunu net bir şekilde ortaya koymuştur. Onun için eserlerinde kullandığı dillerde daha çok verilen mesajlar önem kazanmıştır.

Halide Edip Adıvar’ın Hayatı

Yazar, öğretmen, akademisyen ve siyasetçi gibi kimliklere sahi olan Halide Edip Adıvar, 1884 yılında dünyaya geldi. Bazı kaynaklarda bu tarih 1882 olarak geçmektedir. 1964 yılında hayata gözlerini yuman değerli isim, Kurtuluş Savaşı sırasında, İstanbul halkını harekete geçirmek, milli ve savaşçı duygularını uyandırmak için çok çaba sarf etmiştir. Mustafa Kemal Atatürk’ün yanında durmuş ve halka yaptığı destansı konuşmalarla hafızalara kazınmıştır.

Halide Edip Adıvar’ın Özel Hayatı

Liseden mezun olmasının ardından, lisedeki matematik öğretmeni olan Salih Zeki Bey ile evlenmesi uygun görülmüştür. Kendisi ve eşinin öğretmen olması nedeni ile evliliği boyunca, hayatını okullarda geçirmiş olan Halide Edip, bol bol okumak ve eşinin çalışmalarında yardımcı olmak için zaman bulmuştur. Bu sayede de kendini geliştirme fırsatına sahip olmuştur. 1900’lü yılların başında, eşinin başka bir kadınla daha evlenmek istemesinin üzerine, Halide Edip, böyle bir durumu asla kabul etmeyeceğini belirterek, eşinden ayrılmıştır. Dönemin koşulları altında yapmış olduğu hareket gerçek bir cesaret örneği olarak kabul edilmektedir.

Halide Edip Adıvar’ın Eğitim Hayatı

Eğitim yaşı geldiği zaman, ilk olarak evinde aldığı özel dersler ile kendisini geliştiren Halide Edip, lise eğitimi için Robert Koleji’ne gitmiştir. Belli bir zaman sonra Robert Koleji, Müslüman öğrencileri bünyesinde barındırmama kararı almıştır. Bunun sonucunda Halide Edip, evde aldığı özel derslere devam etmek zorunda kalsa da, ilk çeviri kitabının basılması ardından Robert Koleji tarafından tekrar çağırılmış ve eğitimini bu okulda sürdürmüştür. Böylelikle, o dönemde Robert Koleji’nden mezun olmuş olan tek Müslüman olma özelliğini kazanmıştır.

Halide Edip Adıvar Milli Mücadele Yılları

Kurtuluş savaşının en hareketli zamanlarında, bu mücadele ve dolayısıyla da toplum içerisinde kadının aktifliği artmıştır. Halide Edip, böylelikle kendini daha rahat ifade etme ve çalışmalarını daha başarılı bir şekilde sürdürme şansı yakalamıştır.

Balkan Savaşı döneminde, öğretmenlik mesleğinden istifa ederek, mesleğini bırakan Adıvar, müfettişlik görevine alınmış ve uzun bir süre boyunca, kız okullarının kontrollerini yapmıştır. Bu dönemde, pek çok kız öğrenciye, okuması için destek olmuş ve edebi faaliyetlerini de desteklemiştir. Kendisinin açılışını yapacağı yetimhaneler ve okulların açılışı sırasında, Adnan Adıvar ile tanışan Halide Edip ikinci evliliğini de böylelikle yapmıştır. Adnan Adıvar, bir doktor olup, milli mücadele dönemlerinde ülkenin kurtuluşu için büyük çaba sarf etmiştir.

Anadolu’da yapılan mücadele ve halkın bu mücadeleye daveti sırasında Halide Edip Adıvar, çalışmaların içinde aktif bir şekilde rol almaktaydı. Halk ile yapılan konuşmalar için metinler hazırlayan Adıvar, bu dönemde Anadolu Ajans’ının kurucuları arasında da yer almıştır. Anadolu Ajansı’nın kuruluşu sırasında, Mustafa Kemal Atatürk ile istişare yapan Halide Edip, bu ajans sayesinde ülkedeki önemli haberlerin kolayca yayılmasının ve halkın mücadeleye destek olmasının sağlanacağını düşündü ve yaşananlar da düşündükleri şekilde oldu.

Halide Edip Adıvar’ın Eserleri

Romanları

Heyula (1908)
Raik’in Annesi (1909)
Seviye Talip (1910)
Handan (1912)
Yeni Turan (1912)
Son Eseri (1913)
Mev’ud Hüküm (1918)
Ateşten Gömlek (1923)
Vurun Kahpeye (1923)
Kalp Ağrısı (1924)
Zeyno’nun Oğlu (1928)
Sinekli Bakkal (1936)
Yolpalas Cinayeti (1937)
Tatarcık (1939)
Sonsuz Panayır (1946)
Döner Ayna (1954)
Akile Hanım Sokağı (1958)
Kerim Ustanın Oğlu (1958)
Sevda Sokağı Komedyası (1959)
Çaresaz (1961)
Hayat Parçaları (1963)

Hikayeleri

İzmir’den Bursa’ya (Yakup Kadri, Falih Rıfkı ve Mehmet Asım Us ile birlikte, 1922)
Harap Mabetler (1911)
Dağa Çıkan Kurt (1922)
Tiyatro:

Kenan Çobanları (1916)
Maske ve Ruh (1945)

Anı

Türkün Ateşle İmtihanı (1962)
Mor Salkımlı Ev (1963)