Kuzukulağı Nedir? Nasıl Kullanılır? Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?

“Rumex acetasa” Latince adıyla anılan kuzukulağı, halk arasında birçok farklı isimle anılır. Ekşi ot, ebem ekşisi, ekşilik, ekşimik, turşu otu, ekşikulak, oğlak kulağı bu isimlerden bazılarıdır. Bu isimler yöreden yöreye farklılık gösterebilir. Genellikle kumlu, nemli ve killi toprakları seven, kalkerli toprak dışındaki toprak türlerinde yetişen bu bitki tam bir şifa kaynağıdır.

Zengin mineraller içeren bu lezzetli bitki, ülkemizde salata ve yemeklerde kullanılmaktadır. Başta Fransa olmak üzere Avrupa’da birçok ülkede bilinir ve yetiştiriciliği yapılır. Deri hastalıklarına iyi gelir ve kaşıntıları gidermeye yardımcı olur. Bağırsaklardan mideye kadar faydaları saymakla bitmez, iyi bir idrar söktürücüdür.

[renkbox baslik=”Fesleğen Nedir? Nasıl Kullanılır? Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?” link=”https://bilgihanem.com/feslegen-nedir-nasil-kullanilir/” resim=”https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/01/feslegen-hakkinda-bilgiler.jpg” renk=”yesil” yenisekme=”evet”][/renkbox]

60 cm’ye kadar uzayabilen ama genellikle 20-50 cm boyunda otsu bir bitki türü olan kuzukulağının ok biçimli tüysüz yaprakları vardır. Yaz aylarında çiçek açan yaprakları olup açan çiçekleri pembe renklidir. Ekşi tada sahip yeşil yaprakları sebze olarak tüketilir ve içeriğinde bol miktarda oksalik asit vardır. Bu yapraklar A, B ve özellikle C vitamini içerir, potasyum yönünden oldukça zengindir. Tadındaki ekşilik sayesinde tüketiminde ekstra limon ya da sirke kullanımına ihtiyaç duyulmaz. Şimdi dilerseniz iyi bir salata malzemesi olan bu sağlıklı bitkiyi daha detaylı olarak inceleyelim.

Kuzukulağı Nedir?

Kuzukulağı; yukarıda da belirtildiği üzere “Rumex acetesa” Latince ada sahip, kırmızı gövdeli, Kuzukulağıgiller familyasına ait olan, çok yıllık, otsu, ekşimsi-mayhoş tatta bir bitki türüdür. Oldukça zengin bir içeriğe sahip olan bu bitki sağlık açısından oldukça faydalı bir besindir.

Yapraklarında oksalat ve oksalik asit bulundururken, köklerinde ise tanen, antrakinon ve türevleri, nişasta, reçine ve şekerler bulundurur. Gölgelerde ve nemli yerlerde yetişir.

Ok biçimli, büyük, kabarık ve tüysüz yaprakları yaz aylarında pembe renkli çiçek açar ve bu çiçekler koparıldıkça yaprak verir. Parlak, koyu renkli tohumları olgunlaşır ve dökülen tohumlarla kuzukulağı çoğalabilir. Köklerinin bölünmesi de bir diğer çoğalma yöntemidir.

Kuzukulağı Nasıl Kullanılır?

Kuzukulağı, çiğ bir şekilde tüketilebildiği gibi salatalarda, yemeklerde, bazen çorba ve böreklerde de kullanılabilir. Özellikle salatalarda ekşi, kendine özgü bir tat yaratır.

Haşlanıp çay olarak içildiği takdirde yine sağlık açısından çok faydalı olur, idrar söktürücü etki yapar. Bunların dışında tıpkı ıspanak ve diğer yeşil yapraklı sebzeler gibi kuzukulağını tencerede pirinç ile yemek olarak pişirmek mümkündür.

Yeşil tohumları kaynatılıp içilebilir, bu da emziren anneler için anne sütünü artırmaya yardımcı olur. Bu otun köklerinden de çay yapılabilir ve bu çay idrar attırır, safra söktürür. Yapraklarını haşlamak çıban tedavilerinde kullanılır. Taze kuzukulağı otunun yaprakları toplanıp ezildikten sonra elde edilen lapa, güneş yanığı olan bölgeyi iyileştirici etkiye sahiptir.

Kuzukulağının Faydaları Nelerdir?

Sağlık açısından birçok faydası bulunan kuzukulağı cilt, sindirim sistemi, ağız sağlığına kadar birçok alanda fayda sağlar, neredeyse her derde devadır. İçinde bulunan antrakinonlar hafif müshil etkilidir ve sindirimi kolaylaştırıp gıda emilimini artırmaya yardımcıdır. Bol miktarda C vitamini ve antioksidan içerir. Başlıca faydalarını sıralayacak olursak;

• Şifalı bitkiler arasında yer alan kuzukulağı, gribe ve soğuk algınlığına karşı korur.
• Adet düzensizliğine iyi gelir.
• Böbreklerin iyi çalışmasına yardımcı olur, iyi bir idrar söktürücüdür.
• Yüksek liflidir, kabızlığı önler, bağırsakların yumuşamasını sağlar.
• Müshil etkisi vardır.
• Bedenin güçlenmesini sağlar.
• Diş ve diş eti, ağız sağlığı yönünden fayda sağlar.
• Yüksek oranda C vitamini içerdiği için iskorbüt hastalığına iyi gelir.
• Çiğ olarak yenildiğinde kan şekerini düşürmeye yardımcı olur.
• Ateş düşürücü etkisi vardır.
• Egzama, deride kaşıntı, deride yanık gibi problemlerin giderilmesine yardımcı olur.
• Cilt lekelerine iyi gelir.
• Bitkinin tohumları emziren kadınlarda anne sütünün artmasını sağlar.
• Çevresel kirliliğine ve toksinlere karşı iyi bir koruma sağlar.
• Sinir sistemini gevşetici etkisi vardır.
• Kanseri önler. Kanser, AIDS gibi hastalıkların tedavi sürecinde kullanılan “essiak” çayının içinde bulunan bileşenlerden biridir.
• İshali önler.
• Sindirim sistemine faydalıdır.
• Sarılık hastalığına karşı fayda sağlar.
• Kanı temizler.
• Mide şişkinliğine iyi gelir.
• Yara ve bereleri iyileştirici etkisi vardır.
• Anjin, çıban, iltihap, basura iyi gelir.
• Mesane tıkanmasını giderir.

Kuzukulağının Yan Etkileri Nelerdir?

Kuzukulağını; böbrek, gut hastalığı ve romatizması olanlar tüketmemelidir. İdrar yolları sorunu olanlar da bu bitkiyi tüketmekten kaçınmalıdırlar. Ayrıca fazla tüketildiğinde ishal yapabilir, idrar renginde değişiklikler gözlemlenebilir. Böbrek ve karaciğer hasarları oluşabilir.

Yine fazla yenildiği zaman böbrek taşı oluşabilir, karın ağrısı gözlemlenebilir. İçerdiği oksalattan dolayı böbrek taşı olanların kullanması önerilmez. Makul miktarda tüketilmesi gereken bir bitkidir.

Kuzukulağı Tüketim-Tarif Önerileri

Kuzukulağının çiğ yaprakları salatalarda dilediğiniz gibi kullanıma uygunken dilerseniz bu lezzetli otu çorbalarınıza tat katmak için de kullanabilirsiniz. Ayrıca yapraklarının içini pirinç ile doldurarak sarma olarak pişirmek de iyi bir seçenek olabilir. Kuzukulağı, balık ve patates yemeklerinin yanına çok yakışan bir alternatif olabilir.

Kuzukulağını pişirmeyi tercih ederseniz, pişirme esnasında kullanacağınız krema ve tereyağı yardımıyla asit oranını dengeleyebilirsiniz. Eski zamanlarda yoğurt mayalamak için maya yerine bazı bitkiler kullanılırmış. Günümüzde bazı bölgelerde kuzukulağı yapraklarından yoğurt hala yapılmaktadır. Zaman zaman peynir yapımında da kullanılabilmektedir. Merak edenler için oldukça lezzetli olduğu söylenen kuzukulağı yoğurdunun püf noktalarını ve içeriğini bu yazımızda ele aldık;

Taze kuzukulağı yaprakları ezilerek sütte bekletilir, böylece maya hazırlanmış olur. Bir kere yapılan yoğurdu daha sonraları maya olarak kullanmanız mümkün. Yoğurdun mayalanması için sıcak ortam gerekiyor. Bu ısıyı sağlamak da genellikle ısısı sabit bir ortamda, kabın etrafını bez-battaniye tarzı örtülerle sarmaktan geçiyor. Isıtılmış ve kapalı konumda olan fırında yoğurdu bekleterek mayalamak da bir başka yöntemdir.

[renkbox baslik=”Yonca Nedir? Nasıl Kullanılır? Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?” link=”https://bilgihanem.com/yonca-nedir-nasil-kullanilir/” resim=”https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/02/yonca-bitkisi-hakkinda-bilgiler.jpg” renk=”yesil” yenisekme=”hayir”][/renkbox]

Oldukça lezzetli olduğu söylenen kuzukulağı yoğurdu denenmeye değer tarifler arasında yerini almış durumda. Fazla ekşi olmayan bu yoğurdun kıvamı da yoğun değildir. Özellikle ayran ve cacık yapımında kullanıldığında muhteşem tatlar sağlamaktadır.

Kuzukulağı Nereden Satın Alınır?

Lezzetli bir tadı olmasına rağmen çok fazla bilinen ve tercih edilen bir bitki türü olmayan kuzukulağını hemen her yerde bulabilmek mümkün olmayabilir. Büyük marketler, manavlar ve sebze-meyve pazarlarında bulma imkanı vardır. Ayrıca organik ürünlere yer veren dükkanlardan da kuzukulağı temin edebilirsiniz. Buzdolabında saklama süresi çok uzun olmadığından az miktarda satın alarak taze olarak tüketmeye özen göstermelisiniz.