Namık Kemal Kimdir? Hayatı ve Eserleri

Genç Osmanlı hareketi mensuplarından biri olan Namık Kemal Kimdir, toplumumuzda “vatan şairi” olarak da bilinmektedir. Hürriyet ve milliyet duygularına sık sıkıya bağlı olan Kemal, yazar ve şair kimliklerinin yanında aynı zamanda bir devlet adamıdır. İntibah, Cezmi, Vatan yahut Silistre en önemli eserleri olmakla birlikte, birçok değerli dizeleri daha kaleme almıştır. Sitemizin edebiyat köşesinde yer verdiğimiz bu yazımızda, sizlere Namık Kemal’in kısaca hayatı hakkında bilgiler sunacağız.

21 Aralık 1840, Tekirdağ doğumlu olan Namık Kemal, Türk milliyetçiliğinin önemli temsilcilerinden sayılmaktadır. Şair ve yazar kimliğinin yanı sıra gazeteciliği ile de bilinmektedir. Yenişehirli Mustafa Asım Efendi ve Fatma Zehra Hanım’ın çocukları olan ünlü yazar, aynı zamanda devlet adamlığı da yapmıştır. Asıl adının Mehmet Kemal olmasına karşın, Şair Eşref Paşa tarafından Namık Kemal ismi layık görülmüştür.

Annesini çocuk yaşlarda kaybetmesinin ardından dedesinin yanında kalmaya başladı. Yaşamı boyunca Anadolu’nun birçok yerinde bulunmuştur. Bu süre zarfında özel eğitim aldı. Namık Kemal, 18 yaşına geldiğinde babasının yanına dönmüştür. İstanbul’da bulunan babasının yanına gitmeden önce Arapça ve Farsça dillerinin eğitimini almıştır. Sonrasında 1863 yılında kâtip vasfı ile Babıali Tercüme odasında çalışmaya başlamıştır. Burada çalışma deneyimi, o dönemde bulunan önemli şahsiyetlerle tanışma olanağı sağlamıştır.

Namık Kemal Kimdir?

Türk aydın, şair ve yazar olan Namık Kemal, 21 Aralık 1840 tarihinde, Tekirdağ’da dünyaya geldi. Asıl adı Mehmet Kemal olan değerli isim 1888 yılında ise hayata gözlerini yumdu. Babası Mustafa Asım Bey, II. Abdülhhamid döneminde müneccimbaşılık yapmaktaydı. Annesini küçük yaşta kaybeden Namık Kemal, babası ve dedesi tarafından büyütüldü.

20. Yüzyılda Osmanlı Devleti’nde Görülen Fikir Akımları Nelerdir?

Çocukluğunu Anadolu ve Rumeli’nin farklı şehirlerinde geçirerek, Arapça ve Farsça dillerini öğrendi. Öğrenimi bittikten sonra İstanbul’a babasının yanına döndü. 1863 yılında Babıali Tercüme Odası’na katip olarak atandı. Burada çalıştığı süre boyunca birçok aydın ve fikir adamı ile tanışma fırsatı buldu. Daha sonra Osmanlılar Cemiyeti adıyla ortaya çıkan İttifak-ı Hamiyet adlı gizli derneğe katıldı.

Yaşadığı dönemin önemli isimlerinden biri olan Namık Kemal, geride bıraktığı eserleri ile adından halen bahsettirmeyi başarabilmiş nadir yazarlardan biridir. Türk milliyetçiliğinin sonuna kadar destekçi olması özelliğini her şartta uyguladı. Namık Kemal, İttifak-ı Hamiyet isimli bir derneğe 1865 yılında katılmıştır. Bu sırada devleti eleştirel yazıları da Tasvir-i Efkâr adlı gazetede yayınlanmaktaydı.

İstanbul’daki hükümet karşıtı çalışmaları sonrasında, bir süre İstanbul’dan uzak olması için Erzurum şehrine vali muavini ünvanı ile atanmıştır. Ancak Namık Kemal bu görevde bulunmayı istemeyerek, Ziya Paşa ile birlikte, Mustafa Fazıl Paşa’nın emri doğrultusunda Paris’e kaçmışlardır. Bu süreçte Muhbir gazetesinde yazmaya başlasa da, gazetenin kurucusu olan Ali Suavi ile anlaşamaması sonucunda gazeteden ayrılmıştır.

1876 yılında I. Meşrutiyet’in ilanından sonra İstanbul’a gelerek Kanun-i Esasi’yi hazırlayan kurulda görev aldı. 1877 yılında çıkan Osmanlı – Rus savaşı ile Meclisi Mebusan kapatılınca Namık Kemal tutuklanarak Midilli Adası’na sürüldü. Yaşadığı süre boyunca hem tanıdığı değerli fikir insanlarından esinlendi. Hem de kendi aydın görüşleri çerçevesinde hep milliyet ve hürriyet mesajlı eserler kaleme aldı. Türk edebiyatında son derece önemli bir isim olarak adını unutulmazlar arasına yazdırmayı başarmıştır.

Namık Kemal’in Hayatı

Türk edebiyatına kazandırdığı nitelikli eserleri ile unutulmaz şair ve yazarlardan biri oldu. Namık Kemal, yaşamındaki pürüzlere rağmen, milliyetçi ruhundan vazgeçmemiş kişilerden biridir. 1868 yılı öncesinde çalıştığı bazı gazetelerde barınamayınca, Fazıl Paşa’nın desteğini de arkasına alarak Hürriyet gazetesini çıkarmıştır.

1870 yılına kadar aktif olarak çalışmıştır. Ancak bazı pürüzler nedeniyle tekrar İstanbul’a dönmüştür. İstanbul’a gelişinin ardından birkaç arkadaşı ile birlikte İbret gazetesini kiralamışlardır. İbret gazetesinde çıkan bir yazının aykırı bulunmasından dolayı, gazete 4 ay süre ile kapatılmıştır. Namık Kemal de Gelibolu’ya gönderilmiştir.

Gelibolu’da yazdığı ve sahnelediği Vatan Yahut Silistre oyunundan etkilenen bir grubun olay çıkarması sonucunda Namık Kemal ve arkadaşları tutuklanmıştır. Hırçın, heyecanlı ve aydın bir kişiliğe sahip olan Namık Kemal; Kars, Gelibolu, İstanbul, Erzurum, Paris, Kıbrıs ve Midilli gibi yerlerde yaşamıştır. Namık Kemal bu saydığımız yerlerin bazısına sürgün olarak gönderilmiştir.

En son yaşadığı Sakız Ada’sında rahatsızlandı ve 2 Aralık 1888 tarihinde hayatını kaybetti. 48 yaşında hayata veda eden Namık Kemal ilk olarak adada defnedildi. Ancak daha sonra dönemin padişahı olan II. Abdülhamit naaşın Gelibolu’ya nakledilmesi emrini verdi. Bir süre sonra da Şehzade Gazi Süleyman Paşa’nın yanına, planını Tevfik Fikret’in çizdiği bir türbeye nakledildi.

Namık Kemal hakkında daha önce hiçbir yerde duymadığınız bazı bilgiler ise şu şekildedir;

• Servet-i Fünûn kuşağından Ali Ekrem Bolayır‘ın da babasıdır.
• Asıl adı Mehmet Kemal’dir.
• Bir divan oluşturabilecek kadar gazel kaleme almıştır. Yazdığı ilk yazılarda yoğun bir şekilde tasavvuf ruhunu işlemiştir.
• Leskofçalı Galib ve Hersekli Arif Hikmet Bey’in Çukur Çeşme’deki konağında yapılan Encümen-î Şûara toplantılarına katılarak edebiyat dünyasıyla ilk ciddi temaslarını kurmuştur.
• Şiir anlayışı Şinasi’yi tanıdıktan sonra şekillenmiştir.
• Şiirlerini hem hece hem de aruz ölçüsü kullanarak yazmıştır.
• En tanınmış eseri Vatan yahut Silistre isimli tiyatro oyunudur. Bu yapıt, Türk edebiyatında batı anlamda sahnelenen ilk oyun olarak bilinmektedir.

Namık Kemal’in Eserleri

Türk şiirine olan katkılarından dolayı “Vatan Şairi” veya “Hürriyet Şairi” isimleriyle de anılır. Yazarlık ve şairliğin yanı sıra, tiyatroya da ayrı bir ilgisi bulunmaktaydı. Şiirlerinde millet sevgisi, hukuk ve hürriyet konularına sıkça yer verdiği görülmektedir. 6 adet tiyatro eseri ile en çok tiyatro alanına ağırlık verdiği görülmektedir.

Vatan Yahut Silistre oyunu ile tiyatro alanındaki, ilk önemli eserini vermiş olan Namık Kemal, 1853 yılında meydana gelen Osmanlı Rus savaşı döneminde Silistre Kalesi’nin örnek bir kahramanlıkla savunulmasını konu almıştır.

Diğer tiyatro eserleri arasında;

• Gülnihal, Zavallı Çocuk,
• Celaleddin Harzemşah,
• dram türünde olan Akif Bey ve
• Namık Kemal’in ölümü sonrasında basılmış eserlerden biri olan Kara Bela isimli tiyatro eserleridir.

Tiyatro ve şiir eserlerinin yanı sıra roman da yazan Namık Kemal’in günümüzde halen ilgi ile okunmaya devan eden kitaplardan biri İntibah‘tır. Aşk ve kıskançlığın işlendiği İntibah romanı, Türk edebiyatının ilk edebi eseri sayılmaktadır.

Türk edebiyatı tarihine kazandırdığı ilk tarihi roman özelliği ile Cezmi romanı da, ilk romanından daha başarılı tekniklerle çıkarılmış bir eserdir.

Tarih konulu eserleri arasında;

• Barika-i Zafer,
• Kanije, Devr-i İstila,
• Silistre Muhasarası
• Osmanlı Taihi Medhali

yer almaktadır. Bunlardan başka edebi tarzda verdiği bazı şiir ve kasideleri de bulunmaktadır. Tanzimat Dönemi aydınlarından biri olan Namık Kemal, kaleme aldığı eserleriyle Mustafa Kemal Atatürk’ü de etkilemeyi başarmıştır.