Edebiyat

Modern Türk şiirinin önemli kalemleri yanında şiir edebiyat dergilerinden veya kitaplarından tanıdığımız şairlerimizin ürünlerine zaman zaman yer vereceğiz. Şiir blogu olmadığımız için her şairden bir şiir yayınlamaktan çok, yeri geldiğince ve imkanlar doğrultusunda bu sözümüzü yerine getireceğiz. Doğrudan bir şiir yerine biyografiden sonra bir şiir veya makaleler arasında konuyla örtüşen şiirlere yer vereceğiz.

Hikaye incelemesi yapmak, okunan bir hikayenin, biçim ve içerik açısından değerlendirilmesi ve bunu raporlanmasıdır. Hikaye analizi, esasen ciddi birikim, edebi dil gerektiren bir uğraştır. Hikaye incelemeleri yapan kişinin de çoğunlukla bir yazar olduğu unutulmamalıdır. Bu yazımızda, başlangıç düzeyinde yani orta, lise veya yeni hikaye incelemesi yazacaklar için hikaye incelemesi nasıl yapılır? Sorusuna yanıt aramak…

Dadacılık akımının kurucularından.Rumen asıllı Fransız şair ve yazar Tristan Tzara, Romanya’nın Moineşti kentinde 16 Nisan 1896 tarihinde doğmuştur.  Gerçek adı Sami Rosenstock’dır. 1916’da Larousse sözlüğünün sayfalarını arkadaşlarıyla birlikte  rastgele açarak  “dada” sözcüğünü buldu. Dadacı Manifesto, Tristan Tzara tarafından yine 1916 yılında yazıldı. Tümüyle rastlantılara dayalı ve geleneksel yazın kurallarının dışında bir edebiyat anlayışı geliştirmiştir. Tzara, şiirlerini gazeteden kestiği sözcükleri bir şapkada karıştırıp rastgele çekerek oluşturmuştur. 1921 yılında Paris’e yerleşti. André Breton, Philippe Soupault, Louis Aragon ve Paul Eluard gibi şair ve yazarlarla, dilin yapısında ve kullanımında yaptıkları değişik ve çarpıcı denemelerle sanat çevrelerinden büyük yankı uyandırdılar.

Modern Türk şiirinin en ünlü şairlerinden olan Behçet Necatigil, 16 Nisan 1916 tarihinde İstanbul’da doğdu. İlk ismi Mehmet Behçet Gönül’dür. Babası Beyoğlu ve Sarıyer ilçelerinde müftülük yapan Kastamonulu Hacı Mehmet Necati (Gönül) Efendi,  annesi Gevyeli müderris Hafız İbrahim Hakkı Efendi’nin kızı Bedriye Hanım’dır.

İslamiyet Öncesi Türk edebiyatından kısaca bahsetmeden önce, Türk edebiyatı kavramını açıklamak gerekli. Türk edebiyatı (Türk literatürü) Türkçe yazılmış, üretilmiş sözlü ve yazılı metinlerdir. Son zamanlarda sık kullanılır olan Türkiye edebiyatı kavramı ile aynı anlamda değildir. Bunu anlamak için en basit yaklaşımla Türkiye toprakları dışında, yani Türklerin Anadolu’ya gelmeden önce de bir edebiyatı olduğunu bilmek yeterlidir. Türk edebiyatı, sadece coğrafi değişimler veya göçler düşünülerek bölümlere ayrılmaz. Türk edebiyatını incelerken, farklı onlarca kritere göre bir sınıflandırma mümkündür. Yazılı ve sözlü edebiyat, İslamiyet öncesi Türk edebiyatı, İslamiyet sonrası Türk edebiyatı, Batı uygarlığı etkisinde gelişen Türk edebiyatı, Divan Edebiyatı, Halk Edebiyatı, Tanzimat Edebiyatı, Milli Edebiyat ve Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı gibi başlıkları edebiyat tarihimiz açısından en önemli kavramlardır. Türk edebiyatı kavramı kısaca, Türk dili ile yazılmış roman, şiir, hikaye, masal, fıkra gibi yazılı ürünler yanında sözlü edebiyatı da kapsayan bir literatürü (yazını) ifade etmektedir.