Otonom araçlar, bir insan sürücü olmadan kendi kendine hareket edebilen ve istenilen noktaya gitmeyi sağlayan araçlardır. Bazı otonom araçlar yalnızca otoyol üzerindeki trafiği takip ederek gidebilirken bazıları ise tam otomatik olarak kendi kendine gidebilmektedir. Otonom seviyesine göre farklı çeşitleri bulunmaktadır.

Sürücüsüz Otomobiller Nasıl Çalışır?

Sürücüsüz otomobiller, çevrelerindeki dünyanın dijital bir resmini oluşturmak ve bunun üzerinden güvenli bir yol çizmek için güçlü bilgisayarları ve bir dizi sensörleri kullanmaktadırlar. Bu güzergaha ek olarak, beklenmedik tehlikelere veya belirsiz yol işaretlerine de cevap verebilecek yapıdadırlar. Kullanılan sensörler, geleneksel video kameralar, radar, lazer veya bütünleşik sensörlerdir. Bu sensörleri, ya ön ızgara içerisine ya da dikiz aynasının hemen önündeki bir bölmenin içerisine yerleştirilmiş olarak modern arabalar üzerinde görebilirsiniz.

Günümüzde satın alabileceğiniz üretim modelleri, yalnızca yarı-otonom bir sürüş sunabilmektedir. Bu nedenle şehir trafiği gibi yoğun trafiklerde araca ekstra müdahale edebilecek bir sürücüye ihtiyaç bulunmaktadır. Yarı-otonom araçlar, direksiyonu kullanmanız gerektiğini bildirmek için sesli ve görsel uyarıların birlikte kullanarak uyaracaktır. Otomotiv Mühendisleri Topluluğu, kendinden sürülen teknolojinin farklı türlerini kategorize etmek için altı özerklik seviyesi tanımlamaktadır:

Seviye 0 Otonom olmayan araçlar

Araç üzerinde, aracın etrafını takip edebileceğiniz kamera veya sensörler bulunabilir. Ancak bu sensörlerin araç üzerinde hiçbir kontrolü bulunmamaktadır. Arabayı yalnızca sürücü yönlendirebilir.

Seviye 1 Sürüş yardımcıları bulunan araç

Araç, bazı sürüş yardım sistemleri ile trafikte ilerleyebilir ancak bunu bir insan sürücüsü ile işbirliği içerisinde yapabilmektedir. Trafikte önünüzdeki aracı algılayabilen ve hızını ona göre ayarlayabilen adaptif hız sabitleyici sistemleri bu tip araçlarda bulunan sistemlere örnek olarak gösterilebilir.

Seviye 2 Kısmi otonom araçlar

Araç, sürüş işlevlerini kontrol edebilir ancak bunu hiçbir uyarı olmasa bile her an müdahale edebilecek bir insan sürücüsü ile gerçekleştirir. Mercedes E Serisi ve Tesla Model S gibi modelleri kısmi otonom sürüş imkanı sunmaktadır. Düzgün otoyollarda, şeritlerin belirli ve görünür olduğu yollarda araç kendi kendine devam edebilmektedir. Ancak Mercedes E Serisi, aracın kendi kendine devam edebilmesi için sürücünün direksiyon üzerinde elini tutmasını istemektedir.

Seviye 3 Koşullu otonom araçlar

Seviye 2’deki araçlar gibi, araç, hızlanma, frenleme ve direksiyon hakimiyetini kontrol eder. Ancak bazı durumlarda sürücünün sürüşü devralması gerekir. Bu seviyedeki araçlar, sürücünün devreye girmesi gereken durumlarda önceden uyarıda bulunur. Önceden uyararak sürücünün yola ve etrafındaki araçlara odaklanmasına ve dikkat etmesine imkan vermektedir.

Seviye 4 Yüksek otonom araçlar

Belirlenmiş bir alan içerisinde, yüksek otonom seviyesine sahip olan araçlar, sürücü müdahalesi olmaksızın kendi kendilerine istenilen noktaya gidebilmektedir. Araç içerisindeki sürücünün, etrafta olan bitene ve diğer araçlara odaklanmasına gerek yoktur. Araç belirlenen alanın dışarısına çıktığında kendi kendine güvenli bir şekilde park edebilme kabiliyetine de sahiptir.

Seviye 5 Tam otonom araçlar

Bu seviyedeki tam otonom araçlar, tüm bilimkurgu filmleri tarafından vaat edilen kendi kendine hareket eden araçlardır. İnsan müdahalesi olmaksızın kendisini herhangi bir hedef doğru götürebilmektedir. Aslında bu tarz araçlar, daha fazla yolcu alanı ortaya çıkarmak için geleneksel kontrollerle donatılmayabilir. Sektördeki uzmanlar, 2030 yılına kadar 5. seviye otonom otomobilleri görmeyeceğimizi öngörmektedirler.

Sürücüsüz otonom araçları, yakın gelecekte trafikte görmeye başlayacağız gibi gözükmektedir. Bu alanda sürekli araştırma yapılmakta ve her geçen gün yeni teknolojiler tanıtılmaktadır. Ülkemizde kısmi otonom araçlar yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Sürüş yardımcı sistemler, birçok tehlikeden korunmamızı sağlamaktadır. Ancak araba sürmek, kimilerine göre ayrı bir tutkudur. Birçoğumuz otonom araçlar yaygınlaşsa da aracını kendisi sürmeyi isteyecektir. Sürüş becerilerimize her ne kadar güveniyor olsak da güvenlik anlamında herhangi bir bilgisayar sistemi bizden daha iyi olacaktır. Tam otonom araçlara geçmesek de sürüş güvenlik sistemlerini aktif bir şekilde kullanmak hem sizin hem de diğer insanların can güvenliği açısından oldukça önemlidir.

Kaynakça:
https://www.carwow.co.uk/guides/buying/autonomous-and-self-driving-cars-complete-guide

Aykut Sarıtaş