Aykut SARITAŞ Bilgi Paylaşım Sitesi !
Özellikle 2000’li yıllardaki açlık grevleri ile adı sık duyulan Wernicke-Korsakoff hastalığı, B1 vitamininin azalması sonucu Doktor Carl Wernicke tarafından tanımlanmış B1 vitamini (Tiamin) eksikliği nedeniyle oluşan hastalıktır.
Wernicke-Korsakoff sendromu, ilk defa 1881 yılında Alman nörolog Carl Wernicke tarafından tanımlanmıştır. Hastalık, wernicke ensefalopatisi ve Korsakoff psikozu olmak üzere iki evrede değerlendirilmektedir. Hastalığın oluşmasına neden olan temel etken uzun süreli açlık, tek başına ve yoğun olarak tüketilen alkol (evsizlerde sık görülmektedir) sebebiyle oluşan durum söz konusudur. Hastalığın gelişiminde, yaşam koşulları ve alkol alışkanlıkları etkilidir. 30-70 yaş arasında, daha çok da 50’li yaşlarda görülmektedir. Hastalarda beslenme bozukluğu ve yoğun alkol kullanımı söz konusudur. Söz konusu beslenme bozukluğu, günlerce sadece alkol ile beslenme veya aylarca-yıllarca çok az ve yetersiz beslenme şeklindedir.
Wernicke-Korsakoff Hastalığının Başlangıç Bulguları
Hastalık birkaç gün veya haftada gelişmektedir. Ataksi, göz bulguları ve mental konfüzyon bulgularının biri veya birkaçı, seyrek olarak da tümü birden gözlenerek hastalık başlayabilmektedir. Wernicke hastalığı ve Korsakoff sendromu bulguları çoğunlukla aniden ortaya çıkmaktadır. Bu bulgular tek tipte olmayıp farklı şiddet ve kombinasyonlardadır. Bütün bulguların aynı hastada ortaya çıkması nadirdir.
Hastalığın önemli bulgularından birisi desteksiz oturamama ve yürüyememedir. Hastalar, tipik olarak ayaklarını açarak durmakta ve tutunmazlarsa öne doğru düşme eğilimi göstermektedirler. Temel duruş ve yürüyüşün güvensiz, yavaş ve kısa adımlarla gerçekleştiği gözlenmektedir.
Vücudun tiyamin (B1 vitamini eksikliği), hafıza kaybı gibi beden işlevlerinde düzensizliklere yol açmaktadır.
Bu hastalarda demans’a benzer bulgular görülmektedir. Uzun süren hafıza problemleri yaşanmaktadır. Sorulara yanıtsız bırakırlar veya uygun olmayan cevaplar verirler. Dikkat ve ilgide azalma, konsantrasyon bozukluğu, algı bozukluğu görülür. Uyku eğilimi vardır, kolayca uyandırılsalar da sürekli uyanık tutmak zordur. Çoğunlukla durumlarının farkında değildirler. Spontan konuşma minimaldir veya hiç konuşmazlar. Adlarını bilir, ancak nerede olduklarını, neden geldiklerini, ne zamandır hastanede olduklarını bilmezler. Bunlar kendilerine öğretilse dahi kısa süre sonra yine yanlış cevap verirler. Doktorunu veya odadaki diğer hastayı akraba, otel çalışanı, doktorun annesi vb. olarak tanımlama, düzeltmelere kayıtsız kalarak her defasında doktoruyla eşi-ağabeyi gibi konuşma vb. durumlar geneldir.
Wernicke-Korsakoff hastalığına neden olan unsurların erken teşhisi önemlidir. Özellikle evsiz alkolikler ve çok uzun süre açlık yaşayanlar (açlık grevleri) için gerekli önlemler alınmalıdır. Alkol alışkanlıklarının önlenemeyeceğini düşünen bazı uzmanlar, tarafından tiamin içerikli alkol üretimi bile önerilmiştir.
Wernicke-Korsakoff Hastalığı Tedavisi
Tanı ve tedavi için hastane ve uzman şarttır. Nörologların gerek gördüğü diğer uzmanlardan destek alınması, tahlil vb yapılması için tam donanımlı hastane tercihi unutulmamalıdır. Tedavide erken başlangıç önemlidir. Temel yaklaşım öncelikle alkol alışkanlığı ve düzensiz beslenme sorunun çözümlenmesiyle başlar. Tiamin ve uygun diyetle hasta hızlıca daha uyanık ve dikkatli hale gelmektedir. Hastaların hepsi tiamine hızlı cevap vermektedir. Tedaviye cevap ilk günlerde çok belirgindir. İlk bir aylık dönemde belirgin düzelme gözlenmektedir. Sonraki iki üç ayda düzelme yavaşlamakta, daha sonrasında ise çok az düzelme gözlenmektedir
