Yazılımlar, sistem yazılımları (system software), uygulama yazılımları (application software) ve çevirici yazılımları olmak üzere üç türdür.

Sistem yazılımları, bilgisayarın donanım araçlarının çalışmasını sağlayan yazılım türüdür. Bu yazılımlar sayesinde bilgisayarın donanım araçlarının görevleri belirlenir, bu görevler yine sistem yazılımları ile donanım araçlarına iletilir. Bu şekilde bilgisayarın amaçlara uygun çalışması sağlanır.

Sistem yazılımlarının en önemlisi işletim sistemleridir. İşletim sistemleri bilgisayarın donanım araçlarını yönettiği gibi, aynı zamanda diğer yazılımlarını da yönetir. Örnek olarak Windows, Linux, Ubuntu gibi popüler işletim sistemleri verilebilir.

Sistem yazılımlarının daha güçlü çalışması için, bazı yardımcı yazılımlar üzerine eklenebilir. Bu ek yazılımlar örneğin yerel diskleri sorunsuz biçimlendirmek, dosyaları daha hızlı kopyalamak, işletim sistemine virüs sızmalarını engellemek gibi görevleri olabilir.

Uygulama yazılımları, işletim sistemi aracılığı ile çalışabilir duruma gelen, kullanıcı arayüzü olan ve kullanıcıların komutlarına göre hareket eden yazılımlar, diğer isimleri ile programlardır.

Uygulama yazılımlarına muhasebe programları, oyun programları örnek verilebilir. En çok kullanılan yazılım türüdür.

Çevirici yazılımları, yazılımlarda dil değişikliği yapmak için kullanılır. Bir çok yazılım dili olduğu için, bazı sistem yazılımları bazı uygulama yazılımlarını desteklemez, bu durumda çevirici yazılımları ile dil değişikliği yapılarak, yazılımın sisteme uyumlu hale getirilmesi sağlanır.

Bilgisayarlarda sistemi güçlendiren, daha fazla kullanıcı deneyimi sunma amaçlı yazılımlar geliştirilirken, aynı zamanda olumsuz amaçlar güden kişiler de zararlı yazılımlar geliştirmektedir. En önemli zararlı yazılımlardan birisi casus yazılımlardır.

Peki casus yazılım nedir ve ne işe yarar?

Casus yazılımlar, bilgisayarın işletim sisteminde bulunan ve ya yardımcı yazılım olarak kullanılan zararlı yazılımları engelleme yazılımlarını tetiklemeden işletim sistemine sızan ve kullanıcının önemli bilgilerini kayıt altına almak, işletim sistemini çökertmek, internet bağlantısını ele geçirmek gibi görevleri olan yazılımlardır.

Aykut Sarıtaş