Zımpara Taşları Hakkında Bilgiler

Taşlama işlemleri ve taşlamacılık kategorisindeki bu yazıda zımpara taşları hakkında bilgiler paylaşacağız. Zımpara taşların çeşitleri, sertlik dereceleri , zımpara taşı etiketlerindeki harf ve rakamların anlamları gibi konulara değineceğiz.

Zımpara taşları hakkında bilgiler

Taşlama  işleminde yöntem, çok küçük kesici tanelerle iş yüzeyini aşındırarak yüksek ölçü tamlığı oluşturmaktır.  Bunu  gerçekleştirmek için  kullanılan kesicilere “zımpara taşı” adı verilir.  Zımpara  taşları,  aşındırıcı  taneciklerin  organik  veya  inorganik  bağlayıcılarla birbirine bağlanmasından oluşan kesici takımlardır.

Taşlama işlemi, sanayileşmeden çok önceleri bile kesici aletlerin vb bilenmesi amacıyla doğal taşlarla yapılmaktaydı. Ancak el ya da ayak kuvvetiyle çalışan bu düzeneklerde çok yüksek hızlarla çalışılmadığı için zımpara taşında aranan nitelikler çeşitlilik arz etmiyordu.

Sanayileşme sonrası yüksek devirlerle çalışma, taşlanacak malzemenin sertliği, talaş kaldırılabilirliği gibi faktörler göz önüne alınarak değişik nitelikte yapay zımpara taşları üretilmesi ihtiyacı doğdu.

Günümüzde, Aşındırıcı taneciklerin birleştirici madde vasıtasıyla homojen bir şekilde birleştirilmesi, belli bir kalıba sokulup fırınlanması suretiyle üretilen bu yapay zımpara taşları kullanılmaktadır.

Zımpara taşlarının çeşitleri

Doğal Zımpara taşları:

• Doğal Korund
• Doğal Elmas
• Kuvars

Yapay Zımpara taşları:

• Alüminyum oksit (Sertleştirilmiş ve çekme dayanımı yüksek malzemeler için kullanılır. Beyaz renktir)
• Silikon karbit (Alüminyum oksitten daha sert. Koyu yeşil – siyah renk. Sinterlenmiş karbür, dökme demir ve düşük çekme dayanımlı malzeme için kullanılır.)
• CBN – Kübik Bor Nitrür ( En sert ikinci aşındırıcı.
  Özel yapıştırma malzemeleri kullanır. • Sertleştirilmiş çelik ve yüksek çekme dayanımı yüksek malzemeler için kullanılır.
• Elmas Zımpara taşları (En sert aşındırıcı.
  CBN ile aynı yapıştırma malzemesi. Sinter karbür için kullanılır.
• Berilyum oksit

Zımpara taşlarının etiketlerinde yazan harflerin anlamları

Zımpara taşlarının %54 ünü aşındırıcı zımpara tanecikleri, %26 sını birleştirme maddeleri ve %20 sini boşluk oluşturmaktadır.

Zımpara taşlarının etiketlerinde taşın niteliklerini ifade eden bir dizi harf ve rakamlar bulunur. Bunlar taşın sertliği ,dokusu, kullanılan aşındırıcı türü ve tane büyüklüğü gibi bilgileri ifade ederler.

Taşlama işleminde her zımpara taşı her malzemeyi taşlamak için uygun olmayabilir. Taşlamacılıkta kullanılan taşların bazılarının gri, bazılarının pembe, bazılarının beyaz, bazılarının yeşil renk olduğunu görürüz. Bunlar tane büyüklükleri açısından değişiklik gösterirler. (yukarıdaki tablo)

Zımpara taşlarının Sertlik dereceleri

Kalite, aşındırıcı malzemenin sertliğinin bir ölçüsü değil, tekerleğin dayanıklılığının bir ölçüsüdür. Sertlik, bağın aşındırıcı taneleri bir arada tuttuğu sağlamlığa göre değişir. Not, “E” ile “Z” arasında değişen alfabetik olarak tanımlanır.

E = çok yumuşak taşlama tekerleği
Z = çok sert taşlama tekerleği

Sert taşlama taşları

• Daha yavaş keser.
• En yüksek aşınma direnci.
• Daha iyi bir yüzey kalitesi verir.

Yumuşak taşlama taşları

• Daha hızlı keser.
• Daha az aşınma direnci.
• Biraz daha kaba bir yüzey kalitesi verir.

Örnek olarak yukarıdaki resimde verilen koyu renkli tekerlek beyaza göre daha serttir. Şeklini daha uzun süre koruyabilir. Ancak dezavantajı, yumuşak beyaz taştan daha sıcak öğütmesidir. Çok fazla ısı çeliği zayıflatacaktır. Yumuşak taşın bir bileme aletiyle daha sık düzeltilmesi gerekir, ancak taşlama sırasında işlediğiniz parçayı yakma olasılığınız daha düşüktür.

Zımpara taşlarının üzerlerinde taşın ölçüleri, maximum çevresel hız, sertlik gibi bilgiler bulunur ve bu etiketlerin sökülmemesi gerekir.