Ziya Osman Saba Kimdir? Kısaca Hayatı ve Eserleri

Ziya Osman Saba Kimdir? Kısaca Hayatı

30 Mart 1910 İstanbul doğumludur. Babası Binbaşı Osman Bey, Paris askeri ateşesi idi. Ziya Osman Saba sekiz yaşındayken annesini kaybetti. Annesinin ölümü onu çok etkiledi. Bu acıyı ve hüznü eserlerine yansıttı. Dokuz yaşında yatılı öğrenci olarak girdiği Galatasaray Lisesi’nden 1931 yılında mezun oldu.

Ziya Osman Saba’nın şiit serüveni 1927’de, lise öğrencisi iken Servet-i Fünun’da Ziya imzasıyla yayınlandığı ilk şiirle başlar. Aynı lisede okuyan Cahit Sıtkı ile tanışır ve aralarında, edebiyat dünyasında ender görülen bir dostluk başlar. Cahit Sıtkı’nın kendisine yazdığı mektupları bir araya getirir ve ilk basımı 1957’de yapılacak olann Ziya’ya Mektuplar adlı ünlü kitap doğar.

Yedi Meşale

1928 yılında 6 lise arkadaşı (Yaşar Nabi, Sabri Esat, Cevdet Kudret, Vasfi Mahir, Muammer Lütfi, Kenan Hulusi) ile birlikte Yedi Meşale adlı ortak kitap yayımladılar. Ziya Osman, kitabın başarısı üzerine Yusuf Ziya’nın desteğiyle çıkarılan ve yayımı sekiz ay süren aynı isimdeki derginin kurucu yazarları arasında yer aldı. Hayatı boyunca topluluğun şiir anlayışına bağlı kalan tek Yedi Meşaleci Ziya Osman Saba’dır. Derginin kapandıktan sonra şiirleri Milliyet ve İçtihat’ta yayımlanır. Daha sonra kurulan Varlık Dergisi’de de metinleri yayımlanmıştır.

Ziya Osman, sinir hastası olan kuzeni ile  ailesine rağmen aşk evliliği yapar. 12 yıl süren bu evlilik onu mutsuz ve karamsar yapacaktır. 1936’da İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirir ve aynı yıl İstanbul’da askerliğini yapar.

Ziya Osman Saba, Hukuk Fakültesinde okurken aynı zamanda da Cumhuriyet Gazetesi muhasebe servisinde çalışmıştır. 1938 yılında Emlak ve Eytam Bankası’nda işe başlar ve uzun yıllar devam eder. 1943 yılında Yedi Meşale’den sonra ilk kitabı olan Sebil ve Güvercinler adlı kitabı yayımlanır. ABC Kitabevi’nin yayımladığı kitapta 66 şiiri yer almaktadır.

Ziya Osman Saba,  Ankara’ya tayin edilmesi üzerine bir süre bu kentte yaşadıysa da İstanbul özlemi nedeniyle 1945 yılında bankadaki görevinden ayrıldı. İstanbul’da Millî Eğitim Bakanlığı Basımevi’nde tashih şefi (düzeltmen) olarak çalıştı. 1947’de ikinci kitabı Geçen Zaman yayımlandı. Bu kitap, şairin “Sebil ve Güvercinler” kitabındaki şiirlerle 1943-1946 arasında yazdığı şiirlerin bir araya getirilmesinden oluşuyordu. 1950’de geçirdiği bir kalp krizi nedeniyle bu işi de bırakmak zorunda kalan Saba, yaşamının geri kalanında arkadaşı Yaşar Nabi’nin sahibi olduğu Varlık Yayınları’nın kitaplarını evinde basıma hazırlayarak geçimini sağladı.

İlk hikâye kitabı Mesut İnsanlar Fotoğrafhanesi 1952’de yayımlandı. 29 Ocak 1957 günü İstanbul’da bir kalp krizi sonucu Kadıköy’deki evinde hayatını kaybetti. Nefes Almak adlı şiir kitabı ile Değişen İstanbul adlı hikâye kitabı ölümünden sonra basıldı.

Eyüp Sultan’daki aile mezarına defnedilmiştir; ancak mezar bugün kayıptır.

Ziya Osman Saba’nın şiirinde çocukluk ve ilk gençlik anılarına özlem bağlılık ağırlığını hissettirir. Şiirlerinin içeriği; Allah’a şükran, İstanbul sevgisi, acıma duygusu, iyilik düşüncesi, ölümü kabulleniş olmuştur. Gözlemci ve dışavurumcu bir tarzı vardır. Çoğunlukla hece ölçüsüyle yazmıştır. Serbest ölçüyü de kullanarak yazdığı şiirler vardır.

Ziya Osman Saba’nın Şiirleri

Yedi Meşale (ortak kitap, 1928)
Sebil ve Güvercinler (1943)
Geçen Zaman (1947)
Nefes Almak (1957)
Bir Yer Düşünüyorum
Çocukluğum
İstanbul
Deniz Kıyısındaki Kulübe
Bir Oda Bir Saat Sesi

Ziya Osman Saba’nın Öyküleri
Mesut İnsanlar Fotoğrafhanesi (1952)
Değişen İstanbul (1957)